تیتربرتر؛ عضله‌ی دیافراگم ، جداکننده‌ی قفسه‌ی سینه از محوطه‌ی شکم است و انقباض آن موجب حرکت هوا به‌درون و بیرون شش‌ها می‌شود. سکسکه ناشی از انقباض دیافراگم است.
سکسکه چیست؟
سکسکه یک دم غیرارادی و قوی است که در نوزادان، کودکان و بزرگسالان تجربه می‌شود. و در بعضی موارد منجر به کشته شدن فرد به دلیل از بین رفتن مجرای تنفسی می شود.
علل ایجاد سکسکه
• عضله تنفسی دیافراگم در حد فاصل میان قفسه سینه و شکم واقع شده است. این ماهیچه هنگام عمل دَم به سمت پایین حرکت می‌کند و هوای حاوی اکسیژن را به درون ریه‌ها می‌فرستد. در هنگام بازدم نیز شل و باعث می‌شود هوای حاوی ذرات زائد یا دی‌اکسید کربن به سمت دهان و بینی برود و از بدن دفع شود. حال اگر به هر دلیلی این عضله دچار تحریک ناگهانی شود عملکردش را به صورت صحیح انجام نمی‌دهد و دچار انقباض‌های غیرارادی تکرارشونده‌ای می‌شود که به آن سکسکه می‌گوییم.
• سکسکه‌های کوتاه مدت معمولاً به دنبال فراخی معده یا مصرف الکل ایجاد می‌شود و به صورت خودبه‌خود یا با استفاده از درمان‌های محلی بهبود می‌یابد و نیاز به توجه پزشکی ندارند.
• بر خلاف آن سکسکه‌های بلند مدت نادرتر هستند اما باعث ازکارافتادگی، ایجاد افسردگی، سینه‌پهلو، کاهش وزن و اختلال خواب در بیمار می‌شود.
• آنفارکتوس میوکارد
• تومور مغزی
• نارسایی کلیه
• سرطان پروستات
• جراحی بر روی شکم و غیره
• پیشنهاد شده است که سکسکه یک نوع میوکلونوس است که در نتیجه فعالیت غیرطبیعی هسته تنفسی واحد در مغز ایجاد می‌شود
علائم سکسکه
• هر گونه اعمال دیگری که ممکن است دیافراگم را تحریک کند مانند خوردن بیش از حد ( به ویژه غذاهای چرب ) و یا نوشیدن بیش از حد ( نوشیدنی های الکلی یا نوشابه های کربناته ) می تواند فرد را مستعد سکسکه کند در این نمونه ها، شکم که در زیر و مجاور دیافراگم قرار گرفته است، کشیده شده است. زمانی که هنگام خوردن و نوشیدن، سکسکه رخ می دهند ، بعضی اوقات سکسکه ها به عنوان واکنشی برای محافظت فرد در برابر خفگی در نظر گرفته می شوند.
• کودک بعد از گریه یا سرفه، ممکن است سکسکه کند، این موضوع در اولین سال در کودکان شایع است. در برخی موارد، نوزادان با برگشت اسید معده ممکن است بیشتر مستعد سکسکه باشند.
• سیگار کشیدن یا جویدن آدامس می تواند باعث شود فرد بتواند هوا را قورت دهد و سکسکه کند.
• دود غلیظ نیز می تواند علایم سکسکه را تحریک کند.
• استرس وعصبانیت هر دو می توانند سکسکه کوتاه مدت و بلند را القا کنند.
• تومور مغزی یا حملات مغز ساقه مغز را در گیر می کنند و برخی از اختلالات مزمن پزشکی ( مانند نارسایی کلیه ) می توانند موجب سکسکه شوند ؛ تومورمغز، مننژیت و انسفالیت نیز ممکن است موجب سکسکه شوند .آسیب به عصب واگ و یا گردنی ممکن است باعث شود سکسکه به مدت طولانی ادامه پیدا کند. مشکلات کبدی ، شامل ورم، عفونت، و یا جرم می تواند موجب آسیب دیافراگم شود که می تواند موجب سکسکه شود.
• برخی از داروها می توانند باعث برگشت اسید شوند نیز می توانند سکسکه ها را به عنوان اثر جانبی داشته باشند. بیشتر بنزودیازپین از جمله دیازپام ( والیوم )، آلپرازولام ( Xanax ) و لورازپام ( Ativan ) می توانند موجب سکسکه شوند . به علاوه، داروهایی نظیر لوودوپا( Larodopa )، نیکوتین و ondansetron ( Zofran ) می توانند موجب سکسکه شوند. داروهای دیگری که می توانند موجب سکسکه شوند عبارتند از :levodopa، methyldopa ( Aldomet )، نیکوتین، ondansetron ( Zofran )، barbiturates، افیونی ( opioid )، corticosteroids، بی حسی، یا داروهای شیمی درمانی.
مطالب مرتبط:
خطرات سکسکه
اگر سکسکه ادامه پیدا کند تا چند هفته باید به پزشک مراجعه کرد ، پزشک نیز داروهایی را تجویز می‌کند. «کلرپرومازین» که یک داروی ضدجنون ضداستفراغ است، معمولا اولین داروی انتخابی پزشک است. البته گاهی داروهای دیگری مانند «هالوپوریدول» یا «متوکلوپرامید» نیز برای بیمار تجویز می‌شوند. داروهای شل‌کننده عضلات یا ضد دردها نیز گاهی برای درمان سکسکه به کار می‌روند.
سکسکه در نوزادان
لیل اینکه نوزادان نسبت به بزرگسالان بیشتر سکسکه می‌کنند، اغلب مربوط به بدن‌های کوچک و به طور کامل رشد نیافته‌شان است. همان طور که در یک فرد بزرگسال، وقتی معده زیاد پر باشد می‌تواند باعث سکسکه شود، باید بدانیم در یک نوزاد هم با در نظر گرفتن اینکه بچه‌ها معده کوچک تری نسبت به بزرگ تر‌ها دارند و سریع‌تر پر می‌شود، این اتفاق خواهد افتاد.
از دیگر دلایلی که نوزادان سکسکه می‌کنند ممکن است تا حد زیادی به خاطر رشد نکردن قسمت تحتانی مری آن‌ها باشد. اسفنکتر تحتانی مری یک ماهیچه دایره‌ای است که در مری باز و بسته می‌شود و اجازه می‌دهد غذا وارد معده شود، در برخی از نوزادان این اسفنکتر، بسته نمی‌شود یا دیر‌تر بسته می‌شود. بنابراین غذا می‌تواند به داخل مری برگردد و باعث سکسکه شود. این عارضه با گذشت زمان حل می‌شود و جای هیچ نگرانی ندارد.
یکی دیگر از علل سکسکه، تغذیه نوزادانی است که به جای شیر مادر از شیشه استفاده می‌کنند و سکسکه وقتی اتفاق می‌افتد که سوراخ پستانک شیشه سوراخ درشتی داشته باشد و نوزاد هوای زیادی را ببلعد.
در این گونه موارد تنها راه حل ساده‌ای که می‌توانید انجام دهید این است که با توجه به سوراخ نوک سینه، سر پستانک شیشه را سوراخ کنید و اگر متوجه شدید سوراخ پستانک گشاد شده است آن را تعویض کنید.
درمان سکسکه
درمان غیر دارویی
- بالا کشیدن زانوها به درون سینه
- بیرون کشیدن ناگهانی و شدید زبان
- نگه داشتن نفس و شمردن به آرامی از 1 تا 10
- نفس کشیدن داخل یک کیسه کاغذی برای مدتی کوتاه
- نوشیدن سریع یک لیوان آب سرد
- خوردن یک قاشق شکر یا عسل یا قرار دادن آن در انتهای زبان
- انگشت شست خود را بین دندان ها و لب بالا قرار دهید. سپس لب بالا را با انگشت سبابه خود، درست در زیر سوراخ بینی سمت راست، فشار دهید. انگشتان سبابه خود را حدود 20 ثانیه داخل هر دو گوش فشاردهید.
- زبان خود را به ملایمت بکشید.
- گاز زدن یک تکه لیموترش
- غرغره آب یخ
- ماساژ انتهای گلو
- خوردن یک قاشق سرکه
- نوشیدن آب به حالت درازکشیده و خوردن از سمت مقابل لیوان
- قرار دادن انگشت در دهان
- تکان تند و شدیدی به زبان خود بدهید
- زبان کوچک را به کمک یک قاشق بلند کنید
- یک تکه نان خشک را بجوید و سپس ببلعید
- چشمان خود را ببندید و فشار ملایمی را به کره های چشم وارد کنید.
- یک قاشق چایخوری شکر خشک بخورید.
- خوردن یک قاشق شکر یا عسل یا قرار دادن آن در انتهای زبان
- بالا کشیدن زانوها به درون سینه
درمان های دارویی:
شل کننده های عضلانی ( به غیر از بنزودیازپین ها )
آرام بخش ها
ضد دردها ( به عنوان مثال اورفنادرین، آمی تریپتیلین، هیدرات کلرال و مورفین )
محرک ها به عنوان مثال ( افدرین، متیل فنیدات، آمفتامین و نیکتامید )
عوامل دیگر به عنوان مثال ( دگزامتازون، افدروفونیوم، آمانتادین و نیفدیپین )
در پاین می توان گفت که تقریباً همه ممکن است دچار سکسکه شوند، حتی جنینی که در رحم مادر است. این امرکه کاملا طبیعی به نظرمی رسد در برخی مواقع بسیار آزار دهنده است. مخصوصا زمانی که می خواهیم در جمعی حاضر شویم در نتیجه ابتدا آرامش خود را حفظ کنید سپس طبق راهکارهای بالا عمل کنید امیدوارم مشکل سکسه شما بر طرف شود.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: علی اکبر رضایی
