لار نام شهری در استان فارس است که در اردیبهشت سال ۱۳۳۹، یک زلزله ی بزرگ در آن اتفاق افتاد و باعث شد تا تمام خانه ها و محله های این شهر به ویرانه تبدیل شود. از آنجاییکه این زلزله باعث تخریب همه چیز شده بود، به کمک افراد نیکوکار، شهری جدید در جنوب شهر لار تاسیس شد.
همه چیز از یک زلزله ی ویرانگر در سال ۱۳۳۹ شروع شد، زلزله ای که رخ داد و شهر را با خاک یکسان کرد، بعد از آن زلزله، شهر طوری بازسازی شد که در آن هیچ کوچه ای وجود نداشته باشد.
معرفی
شهر لار در حد فاصل شهرستان‌های گراش، جهرم، خنج، داراب، لامرد و استان هرمزگان واقع شده‌است. ارتفاع این شهر از سطح دریا ۸۰۶ متر است. لارستانی‌ها علاقه وافری به هنر محلی دارند و هرساله تئاترهای محلی در این شهر اجرا می‌شود که مورد توجه مردم نیز می‌باشد. این تئاترها به زبان لاری می‌باشد.
این شهر کوچک یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران و مرکز شهرستان لار استان فارس است. باوجود جدا شدن شهرستان‌های خنج، گراش و لامرد از شهرستان لارستان، این منطقه همچنان پهناورترین شهرستان استان فارس است. به‌طوری‌که مساحت آن حتی از شیراز هم بیشتر است! این موضوع خود به‌تنهایی اهمیت شهر لار را نشان می‌دهد. این شهرستان در فاصله حدود ۳۴۰ کیلومتر از شیراز و ۱۹۰ کیلومتری بندرعباس قرار دارد.
درحال حاضر شهر لار به دو بخش شهر قدیم و شهر جدید تقسیم‌بندی شده است. درواقع پس از زلزله ۷/۶ ریشتری سال ۱۳۳۹ و تخریب کامل بافت شهری لار که حدود ۴۲۰ کشته به‌جای گذاشت، شهر جدیدی در فاصله شش کیلومتری از بافت قدیم بازسازی شد. تجربه بسیار تلخ زلزله و مرگ بسیاری از مردم باعث شد مهندسان در هنگام بازسازی شهر لار نکات ایمنی منحصربه‌فردی را به کار گیرند. ساختمان‌سازی در شهر جدید لار به‌گونه‌ای انجام شد که این شهر هیچ کوچه‌ای نداشته باشد و ساختمان‌ها نیز در حد امکان با کمترین ارتفاع و ضد زلزله ساخته شوند. در عوض میان ساختمان یک بلوک و بلوک دیگر خیابانی پهناور قرار گرفته است. البته شهر قدیم لار خالی از سکنه نیست و مردمانی باصفا در آن ساکن هستند.
سفر به لار
برای سفر به لار مسیر هوایی و زمینی وجود دارد. این شهر بر مسیر جاده‌ای شیراز به سمت بندرعباس واقع است. به‌عبارت‌دیگر اگر قصد سفر زمینی به سمت شهر لار را دارید، می‌توانید از مسیر شیراز-لار و بندرعباس-لار به سمت این شهر حرکت کنید. مسیر جاده‌ای شیراز-لار دو راه قدیم و جدید دارد. یکی از آن‌ها جاده قیر و کارزین خنج و دیگری مسیر جهرم است. اگر از شهر جهرم به سمت لار حرکت کنید، مسیر کمتری را خواهید پیمود و در مسیر خود می‌توانید به باغ‌های جهرم و جویم نیز سر بزنید. البته مسیر زمینی دیگری هم وجود دارد که می‌توانید از طریق آن به شهرستان لارستان سفر کنید. این مسیر جاده‌ای است که از سمت جنوب غربی شهرستان یعنی از لامرد به سمت لار کشیده شده است. برای عبور از این مسیر در دوراهی ارد باید مسیر را به سمت این شهرستان تغییر داد.
بااین‌حال راحت‌ترین مسیر دسترسی به شهر لار استفاده از پروازهای فرودگاه بین‌المللی این شهر فرودگاه آیت‌الله آیت‌اللهی لارستان است. شهر لار یکی از مجهزترین فرودگاه‌های کشور را دارد. به‌طوری‌که حجم بسیاری از پروازهای این فرودگاه مربوط به پروازهای خارجی آن است. درواقع لاری‌ها، اهالی جنوب فارس و غرب هرمزگان از طریق فرودگاه بین‌المللی لار به کشورهای حوزه خلیج‌فارس مسافرت می‌کنند. پرواز لار-تهران و مسیر برگشت آن هم چند بار در هفته انجام می‌شود.
جاذبه‌های گردشگری لار
اگر از علاقمندان به تاریخ و بناهای تاریخی باشید، با اندکی تحقیق متوجه خواهید شد که در منابع مختلف آثار و بناهای تاریخی فراوانی برای لارستان فهرست کرده‌اند. درواقع وسعت لارستان درگذشته‌ای نه‌چندان دور به‌گونه‌ای بوده که بخش اعظمی از جنوب کشور از جزایر ابوموسی و تنب بزرگ و کوچک گرفته تا بندرعباس (بندر گامبرون سابق)، جهرم و نیمه شرقی فارس و بخش غربی استان بوشهر همگی تحت سلطه حاکمان لار بوده است؛ البته در این مقاله تنها به معرفی جاذبه‌های گردشگری شهر لار و شهرستان لارستان کنونی پرداخته شده است.
از دیگر مکان‌های گردشگری لار می‌توان به مسجد جامع (بنا نهاده شده توسط فرخ لقا الملک)، آب‌انبار دهان شیر کنار بازار قیصریه، دریاچه هیرم واقع در منطقه‌ای به همین نام در بخش اوز، آب‌انبار سید جعفری لارستان، امامزاده میرعلی بن حسین (ع) پایین بنای قلعه اژدهاپیکر، قلعه‌ها، آب‌انبار قطب‌آباد و کاخ کیقباد رحمت‌آباد در جویم، رودخانه‌های خشک و شور، موزه‌های مردم‌شناسی در باغ نشاط، بخش بیرم (روستای کریشکی) و بخش اوز، آب‌انبارهای اوز، چشمه و امامزاده میر ابراهیم در چهار کیلومتری لار، چشمه‌های زاهد رستم و بند که به ترتیب در چهل و نود کیلومتری لارستان قرار دارند، آبشار رحمت‌آباد جویم، غار منحصربه‌فرد بنوو با ۲۱ حوضچه واقع در بخش صحرای باغ لارستان اشاره کرد. اگر اهل کوه‌نوردی هستید، از کوه‌های شب، شور، برخ و گاوبست لارستان دیدن کنید. وجود چندین گنبد نمکی در لارستان ازجمله دیگر جاذبه‌های طبیعی این منطقه است. از معروف‌ترین گنبدهای نمکی لارستان می‌توان به گنبدهای نمکی کرمستج، برخ، گچ ، علی‌آباد، بادنی، دهکویه (سینه سفید)، شاه غیب، بنو، پاسخند و گاوبست اشاره کرد.
بازار قیصریه
این بازار تاریخی در ضلع شمالی میدان بزرگ و اصلی شهر لار واقع شده است. فضای مرکزی آن به‌صورت هشت‌ضلعی ساخته شده و یک سقف گنبدی روی آن قرار دارد. راهروهایی که دورتادور آن وجود دارد و چهارسوق فرعی آن بخش‌های اصلی ساختمان بازار را شکل داده‌اند. از بالا که به بازار قیصریه لار نگاه کنید، این بازار شبیه به یک صلیب است.
بیشتر بخوانید:
- پیرترین سرو جهان را بشناسید
- آلمانی و ایران، در صدر آمار گردشگران خارجی در ترکیه
- جاذبه های اروپایی در یک قدمی ایران
قدمت بازار قیصریه به چندین سده قبل برمی‌گردد و تعمیرات اساسی آن در زمان شاه‌عباس صفوی صورت گرفت. به‌طورکلی افرادی که از بازار وکیل شیراز و بازار قیصریه اصفهان دیدن کرده‌اند، رگه‌هایی از تشابه میان آن‌ها و بازار قیصریه لار احساس کرده‌اند. به علت قدیمی‌تر بودن این بازار می‌توان این‌گونه برداشت کرد که ، بازار لار الگوی بازارهای شیراز و اصفهان بوده است. در این بازار تقریباً می‌توانید هر آنچه را لازم دارید بیابید و خریداری کنید.
قلعه اژدهاپیکر
قلعه‌ای واقع بر فراز کوه‌های شمالی شهر لار است که به دلیل شکل ظاهری به قلعه اژدهاپیکر شهرت یافت. تاریخچه ساخت قلعه مربوط به دوران پیش از اسلام و زمان ساسانیان تخمین زده شده است. متأسفانه به دلیل فرسایش ناشی از باران و تخریب زلزله، تنها درب ورودی، آب‌انبار، پایه اتاق‌ها و چاه معروف آن یعنی دولاب از این مجموعه باقی مانده است. این قلعه در زمان خود از دست‌نیافتنی‌ترین قلعه‌ها بود. به‌طوری‌که آن را با نام طلسم کیانی هم می‌شناختند. ذکر این نکته لازم است که قلعه‌ای با همین نام در غرب شهر شیراز وجود دارد و نباید آن را با این بنای تاریخی شهر لار اشتباه گرفت.
مقبره مادر نادرشاه
کنار مجموعه قلعه اژدهاپیکر بازمانده‌ای از یک ساختمان قدیمی وجود دارد که آن را با نام محلی مقبره ننه نادر می‌شناسند. ساختمان ۹ متری مقبره، مربعی شکل بوده و ابعادی در حدود چهار و نیم تا پنج و نیم متر دارد.
قلعه چرو
نام‌گذاری این قلعه با توجه به کوهی بوده که قلعه بر فراز آن ساخته شده است. قدمت این قلعه به زمان حکومت سلجوقیان یعنی قرن پنجم هجری بازمی‌گردد.
قلعه قدمگاه
مجموعه قلعه قدمگاه که محلی‌ها اعتقاد دارند قدمگاه حضرت علی (ع) بوده در قسمت شمالی شهر لار قرار دارد. این قلعه به‌دلیل کاربرد نظامی آن در گذشته بر فرار کوه ساخته شده است. از این مجموعه آب‌انبار، چاه، دیوار و بقایای دو برج باقی مانده است. قلعه قدمگاه هم در زمان ساسانیان ساخته شده و به دلیل شیب تند کوه از سه جهت غیرقابل دسترسی بوده است. در دوره حکومت صفویان، قلعه تخریب شد و امروزه آنچه مشاهده می‌شود تنها باقی مانده آن تخریب است.
گفتنی است شهر جدید لار امروزه ۲ بخش اصلی دارد قسمت قدیمی شهر با بافت قدیمی و قسمت جدید شهر که در آن ساختمان های ضد زلزله و زیبا به چشم می خورد، شهری بدون کوچه ایران. این شهر نه تنها در ایران بلکه در سراسر خاورمیانه به عنوان شهر بدون کوچه معروف است.
