تیتربرتر ؛ کشور پهناور ایران پر از پل های زیبا ، مرتفع،مسطح،ساده،قوسی، کابلی، پل های قدیمی و.. است که قدمت فراوانی دارند.
پل چیست؟
پُل، سازهای است که دو مکان را به هم متصل میکند. در تعریف قدیمی، پل طاقی است بر روی رودخانه، دره، یا هر نوع گذرگاه که رفتوآمد را ممکن میسازد. اما امروزه در مبحث مدیریت شهری، پل را سازهای برای عبور از موانع فیزیکی قلمداد میکنند تا ضمن استفاده از فضا (نه صرفاً سطح زمین) بتواند عبورومرور و دسترسی به اماکن را تسهیل کند.
انواع پل؟
پلها باتوجه به موقعیت مکانی از نظر جنس و نوع سازه ،انواع مختلفی نیز دارند . از انواع پل میتوان به پلهای چوبی، پلهای سنگی، پلهای قوسی،پلهای فلزی، پلهای بتنی ، پلهای کابلی و … نیز اشاره کرد.
پل مسطح
سادهترین نوع پل، پل مسطح است که اجزای اصلی آن عبارتند از یک ورقه مسطح و پایههایی است که در طول پل مستقر شدهاند و وزن پل و بار روی پل را به زمین منتقل میکنند. این پلها به علت طراحی ساده و اولیهای که دارند و مصالح کمی که در فواصل کوتاه لازم دارند به تعداد زیاد در روستاها مورد بهرهبرداری قرار میگیرند.
پل قوسی
پل قوسی، پلی است با تکیه گاههای انتهائی در هر طرف، که شکلی نیم دایره مانند دارد. پلی که از رشتهای از قوسها تشکیل شده باشد، پل درهای نامیده میشود. پل قوسی ابتدا توسط یونانیها و از سنگ ساخته شد. بعدها، مردم باستان از ملات در پلهای قوسی خود استفاده کردند.
با توجه به اصول مقاومت مصالح، شعاع قوس و ابعاد این پلها را طوری انتخاب میکنند که بارهای قائم وارده تبدیل به یک نیروی فشاری در امتداد قوس شود. بنا براین در مناطقی با کیفیت خاک مناسب، میتوان دهانههای بزرگ (تا حدود ۵۰۰ متر) را با پل های قوسی طی نمود.
پلهای تشریفاتی
جهت زیباتر شدن، بعضی پلها با ارتفاع بیشتر از حد نیاز ساخته میشوند. این نوع پل که بیشتر در باغهای نمادین موجود در شرق آسیا ساخته شدهاست، پل ماه(Moon Bridge)نیز خوانده میشود (از آنجایی که این نوع پل یادآور چگونگی حرکت ماه در آسمان است). بعضی این پلهای موجود در این باغها ممکن است فقط روی یک سری بستر رودهای خشک که جربان آب سنگ ریزههای ته رود را شستهاست گذر کنند. در قصرها اغلب این پل ها بر روی آبراههای مصنوعی به عنوان سمبل یک مسیر خاص به یک مکان خیلی مهم یا یک مکان خیالی و فرضی ساخته شدهاند. برای نمونه پنج پل در شهر ممنوعه در پکن (پایتخت چین) بر روی یک سری آبراه پر پیج و خم ساخته شدهاند که پل مرکزی تنها جهت عبور امپراتور، همسر امپراتور و فرزندانشان بودهاست.
پل کابلی
پل کابلی، نوعی پُل است که عرشه پل توسط کابلهایی به برجهای پل وصل شده و نیروهای آن را تحمل میکنند.
در ادامه به معرفی پنج پل مرتفع ایران می پردازیم.
پل غدیر اهواز
پل غدیر هشتمین پل درون شهری اهواز است. سازه این پل که از نوع کابلی ترکهای است و طول آن ۱۰۱۴ متر و عرض آن ۲۲ متر است. این پل منطقه امانیه و خیابان تخت سلیمان در غرب رود کارون را به خیابان زند در شرق این رودخانه متصل میکند.
پروژه احداث این پل در بهمن ماه ۱۳۸۴ آغاز و در اسفند ۱۳۹۰ به پایان رسید. هزینه ساخت این پل ۴۰ میلیارد تومان اعلام شده است.
گفته میشود این پل بزرگترین پل کابلی خاورمیانه است.
ارتفاع این پل از سطح زمین 81 متر است.
پل شهدای لالی
پل کابلی شهدای لالی، طولانیترین پل کابلی ایران است که بر روی رودخانه کارون در نزدیکی شوشتر و مسجدسلیمان واقع شده است.
شوشتر با مساحتی بالغ بر دو هزار کیلومتر مربع، یکی از شهرهای پرجمعیت در شمال استان خوزستان محسوب میشود. شوشتر به دلیل همجواری با دامنههای زاگرس موقعیت جغرافیایی ویژهای در استان خوزستان دارد و دو رودخانه کارون و دز از آن گذر میکند. رود کارون از پرآبترین رودخانههای ایران است که در گذر از شمال شوشتر به دوشاخه جدا میشود و در جنوب شهر دوباره به یکدیگر میپیوندد و یک شاخه میشود. همین امر سبب شده است تا این رود شهر شوشتر را به سه منطقه بافت قدیم، بلِیتی و مناطق جدید شمال غربی تقسیم کند. کارون از طولانیترین رودهای ایران است که بخشی از آن به دلیل عمق زیاد قابلیت کشتیرانی دارد.
مطالب مرتبط :
شهرستان لالی در شمال شرقی استان خوزستان قراردارد این شهر در شهرستان لالی قرار گرفته مردم لالی از شاخه هفتلنگ قوم بختیاری هستند. بخش لالی از دیرباز زیستگاه بشر بوده و در سده های اخیر، به عنوان منطقه گرمسیری و قشلاقی بختیاری های کوچ رو، بویژه شاخه های ۷ لنگ بختیاری، اعتبار و ارزش بیشتر یافته است.
این که لالی بخشی از اولین حوزه شناخته شده نفت در ایران به شمار میآید و از این رو، در دهه ۳۰ یکی از حوزه های فعال استخراج نفت بوده است.
هنگامی که در اطراف منطقه مستعد «لالی» حوزه های نفتی کشف شد، صنعتی شدن، شکوه و رونق آن را فزونی بخشید و لالی به اوج بالندگی رسید و نام و آوازهاش جهانگیر شد.
رود کارون از لحاظ تامین آب آشامیدنی، کشاورزی، تولید برق و تفریحات آبی اهمیت بسیاری دارد. سدهای گوناگونی نیز بر روی این رود ساخته شده است. پل کابلی و معلق شهدای لالی از جمله جاذبههای گردشگری در کنار این رودخانه است. از نمادهای توسعه و آبادانی در دولت نهم و دهم میتوان به احداث پل معلق لالی اشاره کرد که امروزه یکی از زیباترین و جذابترین مناطق تفریحی و دیدنی شهرستان لالی خوزستان محسوب میشود. این پل بزرگترین پل معلق کشور است. این پل از جمله پروژههای جانبی طرح سد و نیروگاه گتوند علیا بوده است.
طول پل شهدای لالی ۴۶۰ متر، ارتفاع پایهها ۷۵ متر و پهنای ماشینرو حدودا ۵ متر و عرض آن برای عبور لولههای نفت و گاز ۲ متر است. احداث این پل مسیر جایگزینی از مسجدسلیمان به سمت لالی در ۱۵ کیلومتری بالادست محور سد گتوند علیا است چراکه در مراحل تکمیل ساخت این سد حدود ۲۰ کیلومتر از این مسیر به زیر آب میرود. این پل کابلی دارای عرشه فلزی با پایهها و پایلونهای بتنی و کابلهای ترکهای است که با روش نصب تلفیق کشتیرانی در ارتفاع ۱۵۵ متری کف رودخانه کارون ساخته شده است.
پل اتحاد ملی تبریز
پل اتحاد ملی یا پل کابلی تبریز، نام یک پل از نوع کابلی، در محدوده ورودی شرقی تبریز است که در سال ۱۳۸۶ خورشیدی به بهره برداری رسید. برای ساخت این پل که عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۸۲توسط شهرداری تبریز آغازشده بود، حدود ۷۰۰میلیارد ریال هزینه شدهاست. پل کابلی تبریز از نوع جعبهای، دارای ۱۱۳متر طول و ۳۲متر عرض بوده و عرشه آن به وسیله ۳۲کابل نگهداری میشود. ادعا شده این پل که از نظر مکانیزمهای فنی و ابعاد عرضی و طولی هشتمین و بعضاً چهارمین پل در دنیاست به شمار میآید. این پل توسط مهندسین ایرانی شرکت البرزکومه و با نظارت شرکت فرانسوی فرسینت احداث شدهاست. این پل به مناسبت سال ۸۶پل «اتحاد ملی» نامگذاری گردید که ارتفاع این پل از سطح زمین 47 متر است.
مشکلات ترافیکی پل اتحاد ملی تبریز
با وجود هزینه ۷۵ میلیون دلاری که برای احداث این پل در جهت روانسازی ترافیک در بلوار ۲۹ بهمن تبریز و نیز در مسیر بلوار توانیر به نیایش انجام شده با عدم استانداردسازی ورودی و خروجی پل عملاً پروسه روانسازی ترافیک در این دو مسیر بی نتیجه مانده. این امر بویژه با احداث فروشگاه رفاه و احداث یک مرکز خرید در ورودی غربی پل و با قرار داشتن کارواش در خروجی شرقی پل تشدید شده است.
پل طبیعت تهران
پل طبیعت تهران یک پل دو طبقه پیادهرو و غیرخودرویی است که در عباسآباد تهران قرار دارد. این پل که از نمادهای شهر تهران است از عرض بزرگراه مدرس میگذرد و بوستانهای طالقانی در شرق و آب و آتش در غرب را به هم متصل میکند. معمار و طراح این پل گروه «سازههای پارچهای دیبا» (لیلا عراقیان و علیرضا بهزادی) است.
مشخصات پل طبیعت تهران
طول این پل ۳۰۰ متر بوده و وزن سازهاش ۲۰۰۰ تن میباشد. پل طبیعت بزرگترین پل غیرخودرویی ایران محسوب میشود؛ این پل ۷۰۰۰ متر مربع مساحت داشته و عرض پل در نقاط مختلف بین ۶ متر تا ۱۳ متر متغیر است. بدنه اصلی پل بر روی سهپایه بنا گردیده و برای ساخت آن ۱۴۰۰۰ قطعه فولادی در ابعاد مختلف در ارتفاع ۴۰ متری زمین برشکاری، سر هم و نصب شدهاست. برای بنای این پل بیش از ۱۰۲ کیلومتر جوشکاری و ۶۲۰۰ متر مکعب بتنریزی انجام شدهاست.
در طراحی این پل از معماری پلهای ایرانی مانند پل خواجو الهام گرفته شده و یک سازه با طراحی ارگانیک و شبیه به درخت و کاملاً سازگار با محیط زیست و طبیعت است که نمونه مشابه آن در پارکهای ملی و طبیعی کشورهای فرانسه، کانادا، هلند، بلژیک، مالزی و استرالیا ساخته شدهاست. فرم درختی ستونها و انتخاب نام «طبیعت» برای پل، هر دو تاکیدی است بر پیوستگی دو فضای سبز (دوطبیعت) توسط پل.
این پل با توجه به فرایند برشکاری، مونتاژ قطعات، نصب و جوشکاری در کنار بهرهمندی از سازههای فضایی در ارتفاع ۴۰ متری در کل ایران منحصر به فرد است.
برای بنای پل از مصالح مخصوص و لولههای ویژه استفاده شده و بالاترین استانداردها و ضریب ایمنی برای آن در نظر گرفته شده و براساس قولی که پیمانکار اجرایی طرح داده پل طبیعت از زمان بهرهبرداری ۱۰۰ سال عمر خواهد کرد و در برابر حوادث و بلایای طبیعی حتی زلزله بالای ۷ ریشتری مقاوم است.
پل طبیعت ۳ طبقه دارد، طبقه اول ۱۴۵۰، طبقه دوم ۲۸۷۰ و طبقه سوم ۵۷۱ مترمربع است. همچنین قرار است در طبقه سوم انواع فضاهای تفریحی از نمایشگاه و کافیشاپ گرفته تا گالری و رستورانهای متنوع بهعنوان یک مقصد گردشگری جذاب ایجاد گردد. پیشبینی فضاهای مکث روی پل و طراحی مبلمان شهری مناسب و هماهنگ با ویژگیهای این سازه از نکاتی است که در طراحی این پل مدنظر بودهاست.
همچنین ناگفته نماند پل ابریشم در تهران به ارتفاع 40 متر هم اندازه پل طبیعت است و پل دره ای آریاچای در اردبیل بلندترین پل ایران به اندازه 85 متر در حال احداث است.
آنچه دیگران می خوانند :