تیتربرتر؛ معمولاً مصرف شکر در همه خانواده ها وجود دارد و ممکن است در بعضی خانواده ها بیشتر و در بعضی خانواده های دیگر کمتر .
شکر چگونه ماده ای است؟
شکر یک منبع انرژی فوری مخصوصا برای مغز است و از بدن شما با مقدار مناسبش در جریان خون مراقبت میکند اما اگر از مقدار مورد نیازش بیشتر مصرف شود برای بدن مشکلاتی ایجاد میکند.
تاریخچه پیدایش شکر
نیشکر گیاه بومی جنوب شرق آسیا و جنوب آمریکا است. شکر در دوران باستان در شبهقاره هند اما در آن زمان عرضه آن به صورت گسترده و با قیمتی ارزان نبوده از همین رو عسل به عنوان شیرینکننده در اکثر نقاط جهان مورد استفاده قرار میگرفتهاست.
شربت حاصل از عصارهگیری از نیشکر یک نوشیدنی محلی و غیر مهم بود تا اینکه تاجران مسلمان با آوردن نیشکر از هند به نقاط گرمسیری از جمله مصر بعدها توانستند از شیره آن کریستال شکر را بسازند و با روشهای مختلف آن را خالصسازی کنند.
پس از کریستالسازی، به تدریج شکر در تهیه غذاها، دسرها و شیرینیجات در کشورهای اسلامی و سپس چین به کار رفت. با این حال شکر تا قرن هجدهم میلادی همچنان در اروپا جزو کالاهای لوکس و تجملی به حساب میآمد
میزان مصرف شکر چقدر باشد مفید است؟
مصرف مواد قندی و کربوهیدراتها یکی از عوامل ایجاد چاقی در افراد است. شکر به عنوان یکی از مواد غذایی شیرین در سبد تغذیهای مردم قرار دارد اما مضرات بسیاری داشته و به عبارت بهتر عاملی در ایجاد برخی بیماریها مانند دیابت است.
ما کربوهیدرات را به ساده و پیچیده تقسیم میکنیم و شکر از کربوهیدارتهای ساده است و در یکسری از بیماریها علت آن دریافت این کربو هیدراتهای ساده است.
نه تنها شکر بلکه هر ماده غذایی که حاوی شکر باشد؛ مانند آب میوههای صنعتی، کمپوتها، بیسکویت و کیکها که در آن شکر وجود دارد و یک کربوهیدارت ساده است، فرد را به سمت اضافه وزن، چاقی، سندروم متابولیک و در نهایت بیماریهای ناشی از آن مانند دیابت، فشار خون میبرد.
آیا می شود شکر مصرف نکرد؟
مردم باید بدانند تا میتوانند شکر نخورند؛ به عبارتی اگر شکر مصرف نکنیم هیچ اتفاقی نمیافتد. البته عسل جایگزین خوبی برای آن است؛ چرا که از لحاظ ترکیبات ساختاری تفاوتهایی بین شکر و عسل وجود دارد و استفاده از عسل بهتر از شکر است.
آثار مصرف زیاد شکر چیست؟
قند در برخی از خوراکیهای طبیعی مانند میوهها نیز یافت میشود. قند و شکر توسط بسیاری از افراد به طور مداوم مصرف میشود؛ اما تنها عدهی کمی از مردم هستند که به منظور حفظ سطح قند موجود در بدنشان، آن را مصرف کنند، در واقع اکثر مردم آن را بهعنوان یک خوراکی و آن هم فقط برای طعمش مصرف میکنند. به همین دلیل معمولاً اغلب افراد آن را بیش از حد نیاز مصرف میکنند که این امر اگر مرتب تکرار شود منجر به اختلالات مختلفی میشود که میتوانند موقت یا دائمی باشند.
مطالب مرتبط:
تشنگی غیرعادی
تشنگی غیرعادی یکی از نشانههای مصرف زیاد قند است. در یک روز گرم، ممکن است احساس تشنگی کنید و حتی با نوشیدن مقدار زیادی از هر نوشیدنی یا آب احساس تشنگیتان برطرف نشود؛ اما در آب و هوای طبیعی، اگر هنوز احساس تشنگی و خشکی زیادی در دهان خود دارید، این نشانهی واضحی است که بیش از نیازتان قند مصرف کردهاید. در این وضعیت، شما باید تعادل خود را بازگردانید، یعنی به مقدار کافی آب بنوشید و از هر نوع نوشیدنی دیگری پرهیز کنید؛ زیرا سطح قند خونتان را افزایش میدهد. اگر بعد از نوشیدن یک مقدار مناسبی آب احساس تشنگیتان برطرف نشد، میتوانید از چند برش خیار یا هر میوهی دیگری کمک بگیرید.
پیدا شدن سر و کلهی آکنه یکی دیگر از علائم اولیه مصرف زیاد قند است. در یک مطالعه ثابت شده است که افزایش سطح قند در بدن باعث افزایش تقریبی ۳۰درصد در رشد آکنه میشود
افزایش وزن
افزایش وزن یکی دیگر از نشانههای اولیه مصرف زیاد قند است. کاملاً واضح است که قند اضافی در بدن تبدیل به چربی و نهایتاً سبب افزایش وزن میشود. اگر این افزایش وزنتان به طور مداوم است و هفتههاست که به آن اضافه میشود، واضح است که شما در حال مصرف مقدار زیادی شکر هستید. در این مواقع، مصرف قند و شکر همراه با نوشیدنیهایی مانند چای یا قهوه را متوقف کرده و از مصرف هر نوع نوشیدنی دیگر بپرهیزید و آن را با آب جایگزین کنید. این کارها میزان قند دریافتیتان را کاهش داده و به کاهش وزنتان کمک میکند.
گرایش به مصرف شیرینیجات
شکر خود باعث میشود تا شما به مصرف قند بیشتر علاقهمند شوید. این عوارض اعتیادآور باعث میشود هر بار که یک مادهی غذایی شیرین را میل کردید بدنتان شیرینی بیشتری را طلب کند. این حالت معمولاً در یک حد متوسطی باقی میماند، اما اگر احساس کردید این حالت در شما بیش از حد انتظار است بدانید که این یکی از نشانههای واضح مصرف زیاد قند است. بنابراین، هر زمان احساس کردید که مدام بدنتان قند بیشتر و بیشتری میطلبد، این چرخه را متوقف کنید زیرا ممکن است به دلیل مصرف زیاد قند مشکلات زیادی برایتان پیش آید.
نداشتن بهرهوری و کارآمدی لازم
مقدار بالای قند، جذب گلوکز را در اندامها و سلولهای بدنتان کاهش داده و به طور معنیداری بر توانایی یادگیری و حافظهتان تأثیر منفی میگذارد. به این ترتیب، شما قادر به فکر کردن در مورد برخی مسائل حیاتی نیستید و همچنین کارآمدی لازم را در بعضی موقعیتهای خاص نخواهید داشت. بنابراین مصرف قندتان را کنترل و سعی کنید آن را با مصرف آب متعادل کنید.
پوست خشک و خشن
سطح قند خونتان همچنین میزان نرمی و درخشندگی پوستتان را تعیین میکند. اگر سطح قند خونتان متعادل باشد، پوست شما درخشان و نرم باقی خواهد ماند و هنگامی که شروع به خشک و خشن شدن میکند، نشانهی واضحی از مصرف زیاد قند است. بنابراین، هرگاه احساس کردید که چیزی شبیه آن برای پوستتان در حال اتفاق افتادن است، مصرف شکرتان را قطع کرده و سعی کنید سطح آن را در خونتان کنترل کنید.
پیدایش آکنه
پیدا شدن سر و کلهی آکنه یکی دیگر از علائم اولیه مصرف زیاد قند است. در یک مطالعه ثابت شده است که افزایش سطح قند در بدن باعث افزایش تقریبی ۳۰ درصد در رشد آکنه میشود. البته این بدان معنا نیست که هر زمان در هر جایی از بدنتان آکنه ظاهر شد آن را به مصرف بالای قند نسبت دهید، ممکن است این مسئله دلایل متفاوتی داشته باشد؛ اما اگر آکنهها را روی گونهها و چانهتان دیدید، ممکن است به دلیل مصرف قند بیش از حد نیازتان باشد.
کرمخوردگیهای دندان و مشکلات لثه
کرمخوردگیهای دندان و مشکلات لثه از نشانههای مصرف بالای قند هستند. هنگامی که شما مقدار زیادی شکر مصرف میکنید، تعدادی از باکتریهای مضر در دهانتان رشد میکنند و سپس تعدادشان در اطراف دندانها و لثهها افزایش مییابد. آنها شروع به ترشح ضایعات اسیدی میکنند که متعاقبا حفرهها و حساسیت لثهها را ایجاد میکنند. در این شرایط، بلافاصله از متخصص دندانپزشکی وقت ملاقاتی بگیرید و خوردن قند و شکر را متوقف کنید، در غیر این صورت، تمام دندانهایتان را از دست خواهید داد.
سطح انرژی پایین
به دلایل متعددی، سطح انرژیتان میتواند افت کند که مصرف زیاد قند و شکر میتواند یکی از آنها باشد. زمانی که احساس میکنید سطح انرژیتان در حال کم شدن است به چیزهایی که اتفاق افتاده است تا دچار این حالت شوید، فکر کنید. اگر چیز شیرینی پیدا کردید که چند دقیقه یا چند ثانیه قبل آن را مصرف کردهاید، این میتواند نشانهی واضحی از مصرف زیاد قند باشد. در این صورت بلافاصله مصرف آن را متوقف کرده و سعی کنید سطح قندتان را با مصرف مواد غذایی مناسب متعادل کنید.
شیرین نبودن مزهی شیرینیها
مواد غذایی شیرین، وقتی شما آنها را میخورید، همیشه مزهی شیرینی دارند. ممکن است عجیب و غریب به نظر برسد اگر شما احساس کنید چیز شیرینی که میخورید مزهی ترشی بدهد. خوب، این اتفاق زمانی میافتد که شما قبل از آن مقدار زیادی شکر مصرف کرده باشید. این اتفاق چرا میافتد؟ زیرا قند طعم دهانتان و همچنین راههایی که شما طعم مواد غذایی را احساس میکنید، تغییر میدهد. هنگامی که شما مقدار زیادی قند یا شکر مصرف کنید و سپس روی آن هر چیز شیرینی بخورید، آن را شیرین حس نخواهید کرد. دقیقاً شبیه آنچه بارها تجربه کردهاید: زمانی که یک قوطی نوشابه کولا را بعد از یک تکه کیک مینوشید.
نوسانات خلق و خو
قندهای اضافه باعث افزایش خطر ابتلا به اختلالات خلقی و حتی افسردگی میشوند. در واقع، این اتفاق کمی پیچیده است؛ اتفاق اولی که میافتد این است که به سادگی نوسانات قند خون باعث میشود شما در ابتدا احساس شادی و نشاط کنید؛ اما به زودی پس از مدتی شما را بداخلاق و خسته میکند. در مرحله دوم، شکر میتواند بر روی نوروترنسمیترهای تنظیمکنندهی خلق و خو در مغزتان که منجر به اثرات درازمدت بر اخلاق و حتی افسردگی میشوند، اثر بگذارد.
بدخوابی
بدخوابی یکی دیگر از علائم اولیه سطح بالای قند است که با اثرات دیگر ناشی از مصرف قند بالا مانند خستگی، نوسانات خلق و سردرد ارتباط دارد. هنگامی که شما با هر یک از این موقعیتها روبرو میشوید، مطمئناً نمیتوانید در شب خواب خوبی داشته باشید.
آسیب دیدن مفاصل
شکر و شرایط مفاصل خیلی به هم ارتباط ندارند اما چندان بیربط هم نیستند. در واقع شکر بدون توجه به جایی که از آن میآید، با التهاب مزمن مرتبط است؛ فرایندی که منجر به افزایش خطر ابتلا به آرتریت میشود. برخی مطالعات حتی نشان دادند که بین مصرف نوشیدنیهای شیرین و افزایش خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید در زنان همبستگی وجود دارد. بنابراین اگر شما هرگونه درد مفصلی را تجربه کردهاید، ممکن است وقت آن رسیده باشد که بر مصرف شکر خود نظارتی داشته باشید.
فشارخون بالا
در سالهای اخیر تحقیقات زیادی انجام شده است که نشان میدهد قند اضافه باعث افزایش فشارخون بالا میشود. در واقع، یکی از مطالعات نشان داد که قند برای فشارخونتان حتی از سدیم هم بدتر است. فقط دو هفته استفاده از یک رژیم غذایی با قند بالا کافی است تا موجب افزایش فشار سیستولیک و دیاستولیک خونتان شود. اگر قبلاً فشارخون بالا را تجربه کردهاید یا در معرض خطر ابتلا به پرفشاری خون هستید، با پزشک خود درباره مقادیر توصیه شده شکر مشورت کنید.
تمام این نشانهها را در نظر بگیرید و اگر آنها را در بدن خود یافتید، میزان قندتان را کنترل کنید.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: مریم بالوی فیلی