تیتربرتر: اگر شما به گردشگری در مناطق تاریخی کشورمان علاقه مند هستند روستای ابیانه می تواند گزینه مناسبی برایتان باشد.این روستا از توابع بخش مرکزی نطنز استان اصفهان می باشد که با جاذبه های تاریخی مذهبی توانسته سالانه گردشگران فراوانی را جذب کند.
معرفی روستای تاریخی ابیانه
روستای مشهور و دیدنی ابیانه از توابع بخش مرکزی نطنز استان اصفهان، در 80 کیلومتری کاشان واقع شده است. روستای ابیانه با ارتفاع 2222 متر از دریا، یکی از بلندترین نقاط مسکونی در ایران به شمار می آید. این روستا زیبا و کهن که در گذشته ویونا نام داشته از حیث معماری سنتی بوده و دارای بافت یک دست در سطح شیبدار و خانه هایی با رنگ سرخ و بام مسطح می باشد و آثاری از دوران هخامنشیان تا قاجار را در این منطقه میتوان مشاهده کرد، از جمله بناهای مهم این منطقه که در سال 1354 به ثبت آثار تاریخی ملی رسیده است .
این روستا در تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۸۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.در ضمن ابیانه به علت شیوع ویروس کرونا پذیرای مسافر نخواهد بود.
معماری ابیانه
خانه های روستای ابیانه مربوط به سه دوره سلجوقیه، صفویه و قاجاریه می باشند و بیشتر خانه ها صورت پلکانی روی هم قرار دارند و به شکل مکعب با درب و پنجره مشبک چوبی ساخته شده اند .
ساختمان های کهن روستا در شیب دامنه کوه با پوششی از خاک سرخ رنگ دیده می شوند که هر چه این خاک سرخ، باران بخورد محکم تر می شود.
ابیانه روستایی چند طبقه است که تمامی خانه های روستا بر روی دامنه پر شیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده ، به صورتی که پشت بام خانه های پایین دست، حیاط خانه های بالا دست را به وجود آورد است و هیچ دیواری هم آن ها را محصور نمی سازد. خانه غلام نادر شاه و خانه نایب حسین کاشانی از خانه های قدیمی ابیانه هستند.
مطالب مرتبط: دریاچه لمان در سوئیس می درخشد
مکان های دیدنی ابیانه
روستای ابیانه میزبان چندین بنای باستانی است که میتواند سوژه جالبی برای بازدید علاقهمندان به تاریخ باشد.
مساجد ابیانه
ابیانه دارای یازده مسجد است که یکی از این مساجد قدیمی به نام مسجد جامع ابیانه (ملقب به میانده) به شرح زیر میباشد:
مسجد جامع - این مسجد در محله «میون ده» (میان ده) قرار دارد و دارای دو شبستان است که شبستان قدیمی آن به وسیله دری کوتاه به کوچه اصلی راه دارد. کف آن شبستان چوبی است. در دیوار جنوبی این شبستان، محراب چوبی قدیمی قرار دارد که جزو آثار تاریخی با ارزش روستای ابیانهاست که تاریخ ساخت آن به سال ۴۷۷ ه.ق بر میگردد.
روی این محراب نقش گل وبوته کنده کاری شده و با خطوط برجسته کوفی سوره «یس» در آن حک شدهاست. برخی نیز عقیده دارند به خط میخی نیز نوشته دارد. این مسجد منبری چوبی دارد که مربوط به دوره سلجوقیان است و تاریخ ساخت آن ۴۶۶ ه.ق است، روی این منبر نقوش گل وبوته، گل هشت پر و کتیبههایی به خط کوفی وجود دارد. در ورودی مسجد نیز با نقش گل و بوته و خطوط برجسته، کندهکاری شدهاست. این در، یک بار نیز مورد سرقت قرار گرفتهاست. شبستان جدید این مسجد سالن بزرگی است که در محوطه میانی آن نورگیری در سقف قرار گرفتهاست.
در این سالن ستونهایی با سرستون کنده کاری شده قرار دارد. سقف این سالن به صورت تخته پوش از چوب گردو است که با نقوش منظم هندسی قاببندی شدهاست. این سقف از نوع کرکس پوش است (به شکل بال گسترده کرکس است) و بر روی آن کتیبههایی از آیات قرآن وجود دارد.
کاروانسرا و شترخانه در ابیانه
ابیانه دو کاروانسرا در غرب روستا و نزدیک محل فعلی بانک دارد که در آن معاملات پایاپای انجام می شده است . این کاروانسرا ها را زنی به اسم «فاطمه زاغول» ساخته است که اکنون بنای این دو کاروانسرا در اثر سیل ویران شده است. روستای ابیانه علاوه بر این دو کاروانسرا، کاروانسراهای کوچک دیگری نیز داشته است.
روستای ابیانه دارای اُشترخانه یا شترخانه های زیادی نیز بوده است که کاروانهای شتر در آن رفت و آمد می کردند. ساختمان شتر خانه ها بزرگ و دارای سقفی بلند بوده است و هر یک متعلق به فرد ثروتمندی بوده است.
شتر خانه های روستای ابیانه :
- که شیرازی یا شترخون شیرازی که در محله یوسمون و بالاتر از حمام ده قرار دارد.
- خانه جعفره یا شترخون جعفره که خانهای چهار صفه است.
- شترخون مظفره که پایین تر از مسجد پرزله قرار دارد ومهریه یک زن ابیانه ای است.
- شترخون تقی میر شاه علی که در روبه روی مدرسه ده قرار دارد وبه آن خانه حقیقی گفته می شود.
هریک از کاروانسراها و شترخونه های ابیانه صاحبانی داشته اند که این افراد برای ثواب ، این محل ها را در اختیار کاروان ها قرار می دادند.
قلعه های تاریخی ابیانه
ابیانه سه قلعه دارد که عبارتند از:
- پال همونه یا تخت هامان که در جنوب غربی روستای ابیانه قرار دارد و متعلق به محله بالا و یوسمون است. این قلعه حدود ۲۰۰ سال پیش ساخته شده است. و سند ساخت آن نیز وجود دارد. در این سند سهم افراد در ساخت قلعه مشخص شده است.
- هرده که در شمال شرقی روستای ابیانه قرار دارد و به محله هرده تعلق دارد.
- پاله که در شمال غربی روستای ابیانه قرار دارد و به محله پل تعلق دارد. این قلعه ها مربوط به دوره های یاغیگری بوده که مردم برای حفظ امنیت خود در مقابل یاغی های محلی ساخته اند و در آن به نوبت کشیک می داده اند.
این قلعهها مربوط به دورههای یاغیگری بوده که مردم برای حفظ امنیت خود در مقابل یاغیهای محلی ساختهاند و در آن به نوبت کشیک میدادهاند.
گردآورنده: فرحان مرادی