تیتربرتر؛ شاید در بین افراد دیده باشید که به بیماری صرع مبتلا شده باشند که با تشنج همراه است و ممکن است که فرد به دندان ها ،فک ،زبان و ... آسیب برساند آیا این بیماری درمانی دارد؟ داروی این بیماری چیست؟
معرفی داروی درمان صرع
خواص اصلی داروی یونیماید - Unimide
یونیماید دارویی خوراکی است که در افراد بالای ۴ سال، برای درمان آن دسته از تشنجهای کانونی (فوکال) تجویز میشود که ممکن است به حالت فراگیر (ژنرالیزه) نیز گسترش یابد. یونیماید میتواند با کنترل مضاعف حملات تشنجهای کانونی، حتی در مواردی که فرد چندین داروی ضد صرع را مصرف کرده یا میکند، بدون نیاز به تغییر داروهای قبلی، تجویز شده و تعداد حملات تشنج را بیشتر از ۵۰ درصد کاهش داده و با کنترل تشنج، به درمان صرع او کمک کند.
نحوه مصرف داروی یونیماید - Unimide
یونیماید معمولاً بهصورت دو بار در روز تجویز میگردد و میتوان آن را همراه و یا بدون غذا مصرف نمود. همچنین قرص یونیماید باید بهصورت کامل و با مایعات مصرف شود و هرگز نصف نگردد. افرادی که یونیماید را مصرف میکنند، ممکن است عوارضی را تجربه نمایند که طبق گزارشها شدت این عوارض خفیف تا متوسط بودهاند. بنابراین یونیماید میتواند با کنترل تشنج به مدیریت بهتر بیماری صرع کمک کرده و کیفیت زندگی افراد مبتلا را ارتقا دهد.
صرع چیست؟
تجربه زندگی با صرع برای هر کس متفاوت است. بیماری صرع یک اختلال سیستم عصبی مرکزی است که در آن فعالیت سلولهای عصبی در مغز بیش از حد طبیعی شده، منجر به تشنج میگردد که طی آن، رفتار، علائم و یا احساسات غیرطبیعی از جمله از دست رفتن هوشیاری میتواند رخ دهد. چنانچه فردی با فواصل حداقل ۲۴ ساعت دو یا چند بار دچار حملات تشنجی شود، مبتلا به صرع تشخیص داده میشود.
در نیمی از موارد ابتلا به صرع، تشنج به دنبال عوامل مختلفی از جمله ضربه به سر، تومور،بیماریهای عفونی مغزی، آسیبهای مادرزادی در دوران جنینی و یا علل ژنتیکی بروز میکند، این در حالی است که در سایر موارد، بیماری صرع هیچ علت مشخصی ندارد.
تقریباً ۳/۱ میلیون نفر در ایران به صرع مبتلا بوده و سالانه حدود ۱۳ هزار بیمار جدید به آنها افزوده میشوند. شیوع بیماری صرع در مردان کمی بیشتر از زنان بوده و ابتلا به آن محدوده سنی خاصی نداشته و میتواند تمام طول مدت زندگی را از بدو تولد شامل شود. در بسیاری از موارد، حملات صرع را میتوان با انتخاب درمان صحیح و دوز مناسب دارو کنترل نمود.
مطالب مرتبط:
دلایل بیماری صرع چیست؟
علت مشخصی برای وقوع این بیماری وجود ندارد اما دلایل متعددی میتوانند موجب تشنج شوند ازجمله:
- آسیب مغزی (داخلجمجمهای)؛
- ایجاد زخم پس از ضربه به مغز (صرع پس از ضربه)؛
- بیماریهای شدید و تب بالا؛
- سکته که از عوامل اصلی صرع در افراد بالای ۳۵ سال است؛
- سایر بیماریهای عروقی؛
- کمبود اکسیژنرسانی به مغز؛
- تومور مغزی یا کیست؛
- زوال عقل یا آلزایمر؛
- مادر معتاد، آسیبهای قبل از تولد، شکلگیری ناقص مغز و کمبود اکسیژن در هنگام تولد؛
- بیماریهای عفونی مانند ایدز و مننژیت؛
- بیماریهای عصبی، اختلالات رشد (اختلالات روانی مختلف) و ژنتیکی؛
وراثت در بعضی از انواع صرع نقش دارد. در عموم افراد، احتمال ابتلا به صرع در سنین زیر ۲۰ سال تنها یک درصد است. اگر یکی از والدین به صرع وابسته به ژنتیک مبتلا باشد خطر ابتلای فرزند آنها به ۲ تا ۵ درصد افزایش مییابد. عوامل ژنتیکی افراد را مستعد اثرپذیری بیشتر از عوامل محیطیِ تشنج میکند. تشنج ممکن است در هر سنی رخ بدهد هرچند تجربه نشان داده است که این مشکل بیشتر در سنین کودکی و سنین بالای ۶۰ سال رخ میدهد.
تشخیص صرع چگونه است؟
اگر مشکوک هستید که دچار تشنج شدهاید سریعا به پزشک مراجعه کنید. تشنج ممکن است نشانهی یک مشکل پزشکی جدی باشد. سابقهی پزشکی و علائم شما، پزشک را به انجام آزمایشهای مناسب راهنمایی میکند. معمولا آزمایشهایی در حوزهی اعصاب برای تعیین توانایی حرکتی و عملکرد روانی انجام میشود.
برای تشخیص قطعی بیماری صرع باید عوامل دیگری را که موجب تشنج میشوند نیز بهخوبی بررسی کرد. به این منظور پزشکان قبل از تشخیص صرع، آزمایشهایی برای بررسی دقیق خون مانند شمارش کامل خون (هوموگرام) و مطالعهی شیمی خون نیز صورت میدهند. خون برای شناسایی موارد زیر آزمایش میشود:
- بررسی نشانههای بیماریهای عفونی؛
- بررسی عملکرد کبد و کلیهها؛
- تعیین سطح گلوکز خون.
آزمایش الکتروانسفالوگرام (EEG) یکی از متدوالترین آزمایشها برای تشخیص صرع است که خوشبختانه درد و فشاری به همراه ندارد. ابتدا دو الکترود به جمجمه متصل میشود و از فرد درخواست میشود تا عملیات خاصی را انجام بدهد. گاهیاوقات نیز این آزمایش در هنگام خواب انجام میشود و طی آن عملکرد مغزی فرد ثبت میشود. چه فرد تشنج داشته باشد یا نداشته باشد، تغییرات در الگوهای امواج مغزی طبیعی در صرع رایج است.
سایر آزمایشهای تصویربرداری از مغز برای تعیین دلایل وقوع تشنج و مشکلات مغزی شامل موارد زیر است:
- برشنگاری با گسیل پوزیترون؛
- سیتیاسکن؛
- MRI؛
- مقطعنگاری رایانهای تکفوتونی.
- اگر تشنج به دلایل آشکار و غیرقابل نقض رخ بدهد، معمولا بیماری صرع تشخیص داده میشود.
درمان صرع چگونه است؟
بیشتر افراد مبتلا قادرند این بیماری را مدیریت کنند. روند مدیریت و درمان صرع تا حد زیادی به سلامت عمومی فرد، شیوهی پاسخگویی او به درمان و شدت علائم بستگی دارد. برخی گزینههای پیشرو برای درمان از قرار زیر است:
داروهای ضد صرع (ضد تشنج و انعقاد): این داروها از تعداد تشنجها میکاهند و در بعضی افراد کاملا آنها را از بین میبرند. این داروها درصورتی اثرگذار خواهند بود که دقیقا مطابق تجویز پزشک مصرف شوند؛
VNS یا محرک امواج عصبی: این وسیله زیر پوست سینه قرار میگیرد و با تحریک اعصاب گردنی از تشنج جلوگیری میکند؛
رژیم کتوژنیک: این رژیم غذاییِ حاوی چربی زیاد و کربوهیدرات اندک برای کسانی که از درمانهای دیگر نتیجهی مثبتی دریافت نمیکنند بسیار مؤثر واقع میشود؛
جراحی مغز: بخشی از مغز که موجب تشنج است، برداشته یا اصلاح میشود.
تحقیقات مختلف برای درمان صرع همچنان در جریان است. یکی از درمانهایی که در آینده مورد استفاده قرار خواهد گرفت، تحریم مغزی است. در این مطالعات قصد بر این است که الکترودی درون مغز و نیز ژنراتوری درون سینه کار گذاشته شود. این ژنراتور امواجی به سمت مغز میفرستد که از تعداد تشنجها میکاهد. سایر مطالعات بر ساخت دستگاهی مشابه تنظیمکننده ضربان قلب متمرکزند. این دستگاه الگوی فعالیتهای مغزی را بررسی میکند و شارژ الکتریکی یا دارویی میفرستد تا تشنج متوقف شود. روشهای کمتهاجمی جراحی و پرتوجراحی نیز دردست بررسی و مطالعات بیشتر هستند.
داروهای درمان صرع چیست؟
اولین گزینه برای درمان صرع داروهای ضدتشنج است. این داروها فقط به کمشدن شدت و تعداد تشنجها کمک میکنند و تشنجی را که درحال وقوع است کنترل و متوقف نمیکنند. داروها ابتدا از طریق معده جذب میشوند و سپس به جریان خون راه پیدا میکنند و به مغز میرسند. این داروها انتقالدهندههای عصبی را بهگونهای تحت تأثیر قرار میدهند که فعالیتهای الکتریکی منجربه تشنج کاهش پیدا میکنند.
داروهای ضدتشنج از مجاری هاضمه عبور میکنند و از طریق ادرار از بدن خارج میشوند. داروهای ضدتشنج موجود در بازار بسیار متنوع هستند. پزشک با توجه به نوع تشنج بیمار، دارویی خاص یا ترکیبی از داروها را تجویز میکند.
ازجمله داروهای متداول میتوان به موارد زیر اشاره کرد
- لوتیراستام (کِپرا)؛
- لاموتریژین (لامیکتال)؛
- توپیرامات (توپاماکس)؛
- والپروئیک اسید (دپاکوت)؛
- کاربامازپین (تگرتول)؛
- اتوسوکسیماید (زارونتین).
این داروها در شکلهای مختلفی مانند تزریقی، قرص و شربت وجود دارند و باید ۱ تا ۲ بار در روز مصرف شوند. برای شروع درمان باید از کمترین دُز ممکن شروع کرد تا بدن به ماده دارویی عادت کند. داروها باید طبق تجویز پزشک و براساس دستورالعملی که ارائه میشود مصرف شوند.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: مریم بالوی فیلی