به گزارش تیتربرتر؛ مدت زیادی است که هرسال زمستانی که از راه میرسید، کم رمقتر از سال قبل دارد و برفی که روزگاری تا کمر میبارید در حال تبدیل شدن به خاطرات سالهای دور است زمستان حتی دیگر زور سرمای سابق را هم ندارد اما پیش بینیهای هواشناسی امسال خبر از اتفاقات دیگری داشت که تا کنون با گذشت 45 روز از این فصل سرد چندان محقق نشده است.
به طوری که چندی پیش سحر تاجبخش، رییس سازمان هواشناسی اعلام کرد که در زمستان امسال چند بارش سنگین برف را شاهد خواهیم بود و این وضع در کل کشور پیشبینی میشود. از طرفی دیگر برخی متخصصان هم ورود به دوره خشکسالی را دلیل کم شدن بارشها در زمستانهای سالهای گذشته میدانند و معتقد اند که این بارشها میتواند آغازی برای ورود به دوره ترسالی باشد.
کاهش نزولات جوی در پاییز 99
شاید تفکیک و تشخیص این مسئله که کمبود بارشها زیر سر خشکسالی بوده یا پای تغییرات اقلیمی در میان است، کار راحتی نباشد و باید به دادههای بلندمدت تکیه کرد و مبتنی بر آن دریافت که آیا پنجه در پنجه تغییر اقلیم افکندهایم یا در دام نوسانات آب و هوایی و خشکسالی گرفتار آمدهایم.
البته با نگاهی به اعداد و ارقام ارائهشده، میتوان به کاهش نزولات جوی پی برد، آمارها روایتگر آن است که بارشهای پاییزی امسال در مقایسه با سال قبل، ۱۳/۵درصد کاهش داشته و وزارت نیرو هم گزارشی منتشر کرده که نشان میدهد، ارتفاع کل ریزشهای جوی از اول مهر تا ۱۳ بهمنماه سال آبی جاری بالغبر ۸۷ میلیمتر است که این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دورههای مشابه درازمدت( ۱۱۲ میلیمتر) ۲۲ درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته( ۱۴۷ میلیمتر) ۴۱ درصد کاهش داشته است و حجم بارش اول مهر تا پایان ۱۳ بهمن معادل ۱۴۳/۳۷۸ میلیارد مترمکعب بوده، اما در حل این معادله باید به دمای کشور هم اشارهای گذرا داشت که نسبت به ۵۰ سال گذشته حدود یک و نیم تا دو درجه گرمتر شده است.
بر همین اساس گفته میشود، افزایش درجه حرارت، ذوب شدن یخهای قطبی، بالا آمدن سطح آبهای آزاد و بینظمی در پدیدههای آب و هوایی از مهمترین پیامدهای تغییر اقلیم محسوب میشوند.
کارشناسان حوزه اقلیمشناسی نیز معتقدند، کشور ما به همراه دیگر کشورهای جهان دچار تغییر اقلیم شده است و در زمان حاضر نیز نشانههایی از دگرگونی اقلیمی در ایران قابلمشاهده است.
مطالب مرتبط:
تبعات تغییر اقلیم آب و هوایی
دراینباره «سید محمدمهدی میرزایی قمی»، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم معتقد است، تبعات تغییرات اقلیمی در سطح جهان، بهصورت یکسانی مشاهده نخواهد شد. منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، بیشترین خسارات و صدمات اقتصادی را از گرمایش جهانی مشاهده خواهند کرد درحالیکه کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی کمترین خسارات را خواهند دید.
به اذعان «میرزایی قمی» شواهدی، چون افزایش متوسط دما در کشور، کاهش بارشها، افزایش تعدد و شدت حوادث زیستمحیطی شدید مانند سیل و خشکسالی در کشور نشاندهنده بروز روزافزون اثرات گرمایش جهانی و تغییر اقلیم در کشور است.
مطالعات گسترده زیستمحیطی نشاندهنده آن است که آسیبپذیری ایران از تغییرات اقلیمی بیش از متوسط جهان است و شواهدی، چون افزایش توالی بروز حوادث شدید زیستمحیطی مانند امواج حرارتی روزهای بسیار گرم در جنوب شرق کشور و روزهای بسیار سرد در شمال غرب کشور از نشانههای اثرگذاری تغییر اقلیم در ایران است». ولی در نقطه مقابل، گروهی چنین استدلالی را رد میکنند، به دلیل اینکه سخن از تغییرات درزمانی طولانی به میان میآید، برخی دانشمندان حوزهاقلیمشناسی اطلاق عبارت «تغییر اقلیم» را برای ناهنجاریهای جوی مناسب نمیدانند و معتقدند امری به نام «نوسانات آب و هوایی» یا خشکسالی در حال وقوع است اما درعینحال بسیاری از آنها به گرم شدن کره زمین نیز معتقدند.
پیش بینی وضعیت آب و هوا در فروردین 1400
در همین رابطه، «احد وظیفه»، رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی به «رسالت» میگوید: نمیتوان این موضوع را با قطعیت مطرح کرد که در حال ورود به دوره خشکسالی هستیم و یا تغییر اقلیم صورت گرفته، این مسائل را طی یک یا دو سال نمیتوان ارزیابی کرد. کشور ما، منطقهای جنبحارهای است. یعنی در عرضهای جغرافیایی، جنب مناطق حارهای قرار دارد، این مناطق، نوسان بارشهایشان قابلملاحظه است.
بهعنوانمثال در کشور ما، برخی سالها، میزان بارش حدود ۳۰۰ میلیمتر است و در برخی سالهای کم بارش، حدود ۱۵۰ میلیمتر است و اگر به آمار ۵۰ سال گذشته نگاه کنیم، همواره این نوسانات رخداده، ولی در دهههای اخیر، تعداد سالهای کم بارش بیشتر بوده است. مثلادر یک دوره ۱۰ساله که به سال آبی ۹۷-۹۶ منتهی شد، ما شاهد یک دوره خشکسالی طولانیمدت بودیم، اینکه آیا در حال ورود به دوره خشکسالی هستیم یا خیر، برای طولانیمدت قابل پیشبینی نیست.
اما امسال طبق گزارش وزارت نیرو، بارندگیها کمتر از میزان نرمال بوده و بر اساس پیشبینی مدلهای عددی اقلیمی و بارشهای فصلی هم، به نظر میرسد طی سه ماه آینده هم که تقریبا دوره بارشی ماست، یعنی یک ماه و نیم قبل از عید و یک ماه و نیم بعد از عید تا نیمه اردیبهشتماه، سرجمع بارشها، کمتر از نرمال باشد.
بنابراین احتمال اینکه بارندگیها کمتر از نرمال باشد، قویتر است از بارش ها در حد نرمال یا فراتر از نرمال و با توجه به کمبود بارشی که تاکنون داشتهایم و احتمال کمبارشی برای سه ماه آینده، در خوشبینانهترین حالت میتوانیم بگوییم که بارشها به نرمال میرسد ولی این احتمال ضعیف است و پیشبینیها حاکی از آن است که بارندگیها تا پایان سال آبی، کمتر از نرمال است، بهویژه در مناطق جنوب شرق و جنوب کشور، این احتمال قویتر است.
«بهلول علیجانی»، استاد دانشگاه خوارزمی و اقلیمشناس نیز توضیح میدهد: «پای تغییر اقلیم در بارشهای امسال، در میان است، چون بارشهای پاییزی ما، کمتر از حد نرمال بوده و طبق پیشبینیها، بارشهای بهمن و اردیبهشتماه در بیشتر نقاط کشور، کمتر از نرمال است اما اسفندماه و فروردین وضعیت بهتر خواهد بود و نرمال است. بنابراین نمیتوانیم بگوییم کل بارش امسال کمتر خواهد شد ولی از نشانهها اینطور برمیآید که نزولات جوی زیادی نداریم.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: الهام خلیلی خو