به گزارش تیتربرتر؛ به گفته برخی شهروندان در برخی شهرها سیمان نیست یا قیمت آن بالا رفته به عنوان مثال قیمت هر پاکت سیمان در شهر مشهد بین ۶۵ تا ۱۰۰ هزار تومان است. سیمان نیست و مصالح‌فروشان دارای پروانه توزیع، سیمان را سهمیه‌بندی کرده‌اند. آنها به هر نفر تنها پنج کیسه سیمان می‌دهند!
محمدرضا حسینا عضو اتاق بازرگانی مشهد در این باره گفت : کمبود فقط مربوط به سیمان پاکتی نیست. سیمان فله‌ای هم در مشهد پیدا نمی‌شود. علت کمبود سیمان در شهرهای مختلف، قطع برق است. تولید سیمان در شهرهای همجوار مشهد به کمتر از نصف رسیده است.
کمبود سیمان در حالی رخ داده که به گفته حسینا، مرز افغانستان به دلیل حضور طالبان بسته شده و همین مساله صادرات سیمان ایران به افغانستان را متوقف کرده است. در این شرایط دیگر نباید بازار با کمبود سیمان روبرو می‌شد. اما ناکارآمدی مدیران سبب شده این بازار آشفته شود. به طوری که حتی نیاز داخل نیز تامین نمی‌شود.
حسینا گفت: پیش‌بینی می‌شود تا زمانی که قطع برق ادامه دارد، تولید سیمان کم و قیمت آن زیاد شود.
چندی پیش هم روزنامه جام جم از آشفتگی در بازار سیمان خبر داده و نوشته بود: «خبرها حاکی از آن است که در برخی مناطق کوهستانی و ییلاقی روستاهای کشورمان قیمت سیمان تا ۱۰۰هزار تومان نیز رسیده است، به طوری که یک روستایی اهل مازندران گفته برای پیدا کردن ۱۰ پاکت سیمان به بیشتر سیمان‌فروشی‌های شهر کوهستانی کجور مراجعه کردم یا سیمان نداشتند یا هر پاکت سیمان بین ۸۸ تا ۱۰۰ هزار تومان نوسان داشت.»
سهمیه بندی سیمان صحت دارد؟
اله یاری مدیرکل نظارت بر کالاهای فلزی و معدنی وزارت صمت درباره اخبار منتشر شده در خصوص سهمیه بندی سیمان گفت: تصمیمی برای توزیع سهمیه بندی شده سیمان گرفته نشده است؛ یا ساده‌تر بگوییم تولیدی وجود ندارد که بخواهیم آن را به صورت سهمیه بندی عرضه کنیم.
او افزود: دو روز پیش در مجلس و دیروز در دفتر وزیر صمت بودیم و مشکل تامین برق صنعت کماکان در حال پیگیری است. پیشنهادی برای رئیس جمهور تنظیم شده تا خدمت ایشان ارائه شود.
مدیرکل نظارت بر کالاهای فلزی و معدنی وزارت صمت تصریح کرد: برخلاف آنچه که اعلام شده بود هنوز برق واحدهای تولیدی وصل نشده است. بنا بود با دیماند مشخصی برق واحدهای تولید سیمان وصل شود، اما انجام نشد. اعلام شده بود واحدهای تولیدی می‌توانند شب‌ها با ۱۰۰ درصد ظرفیت و در طول روز با ۳۰ درصد ظرفیت کار کنند در حالی که این میزان تامین برق دردی از واحدهای تولید سیمان دوا نمی‌کند.
سهمیه بندی سیمان چیست؟
اله‌یاری ادامه داد: حداقل ۶۰ تا ۷۰ درصد برق مصرفی این کارخانجات برای کوره است که خاموش و روشن کردن آن امکان پذیر نیست. خاموش و روشن کردن مکرر باعث بروز آسیب در کوره شده و در نهایت کارخانجات را مجبور به تعویض سیستم نسوز کوره می‌کند.
او گفت: امروز هر آجر نسوز ۵۰۰ هزار تومان قیمت دارد پس ۳۰ میلیارد تومان هزینه آجرچینی هر کوره خواهد شد به علاوه تعطیلی چند روزه برای انجام این کار به همراه خواهد داشت. پس اصلا نمی توان با ۱۰ درصد ظرفیت شروع به کار کرد.
مدیرکل نظارت بر کالاهای فلزی و معدنی بیان کرد: موجودی کلینکر واحدها حدود ۳ میلیون تن است یعنی کمتر از مصرف دو هفته کشور ما که کلینکر مناسبی هم نیست و بخشی از آن دور ریز خواهد شد.
او تصریح کرد: با هر واحدی که تماس گرفتیم اعلام کردند که هنوز برق آنها وصل نشده است. در میلگرد موجودی خوبی داریم، اما موجودی سیمان کشور بسیار کاهش پیدا کرده است. با ارائه برق محدود، تولیدی نخواهد شد و حتی اگر تولید شود، تولید با ظرفیت ۱۰ درصد تنها شبکه دلالی را گسترش می‌دهد.
سیمان چرا در بازار نیست؟
رضا جمارانیان درباره نابسامانی بازار سیمان گفت: قطعی برق کارخانجات سیمان در 14 تیر ایجاد شد و از نظر فنی سیمان قابلیت انبار در کارخانه‌ها را ندارد.
وی ادامه داد: ظرفیت سیلو‌های سیمان حداکثر برای تولید یک هفته است.
جمارانیان گفت: بعد از قطع برق حداکثر ظرفیت یک هفته را برای عرضه داشتیم که اولین عرضه را 18 تیر در بورس کالا با 645 میلیون تن انواع مختلف سیمان داشتیم.
وی افزود: کل تناژ هفتگی صنعت کشور حدود یک میلیون تن است یعنی 65 درصد تناژ تولیدی یک هفته در بورس کالا عرضه شده است.
رئیس انجمن صنفی تولید کنندگان صنعت سیمان با اشاره به اینکه در 25 تیر ماه 326 میلیون تن عرضه شده است ادامه داد: در آخرین عرضه هم 150 میلیون تن عرضه شده است که حتی اندکی بیش از ظرفیت ذخیره بوده است.
جمارانیان گفت: قیمت را در دو قسمت قبل و بعد از قطع برق باید بررسی کنیم که قبل از قطع برق در زمستان 99 قیمت مصوب هر پاکت 50 کیلویی سیمان 16 هزار تومان بود که در همان زمستان درب کارخانه سیمان به مبلغ 16 هزار تومان بورس می‌رسید، ولی عوامل توزیع و واسطه‌ها خریداری می‌کردند و تا به مصرف کننده نهایی برسد بین 50 تا 60 هزار تومان می‌رسید.
وی افزود: اگر این عدد را در تناژ تولیدی و فروش صنعت سیمان در زمستان 99 کنیم به یک گردش 6 هزار میلیارد تومانی خواهیم رسید.
جمارانیان ادامه داد: در اردیبهشت 1400 بعد از چند سال افزایش قیمت‌های پاین‌تر از نرخ تورم نهایتاً 40 درصد افزایش قیمت به سیمان داده شد که پاکت 16 هزار تومانی به 22 هزار تومان رسید.
رئیس انجمن صنفی تولید کنندگان صنعت سیمان عنوان کرد: در 9 خرداد 1400 و در بورس کالا، بالاترین قیمتی که قبل از قطع برق سیمان فروخته شد 24 الی 25 هزار تومان بود که مصرف کننده می‌توانست به صورت مستقیم و حداقل 10 تن از طریق بورس کالا خریداری کند، ولی برای مصرف کننده جز در سطح بازار این قیمت به 32 الی 34 هزار تومن رسید.
شرایط عرضه سیمان در بورس کالا
معاون غیر فلزی دفتر صنایع معدنی گفت: وزارت صمت مخالف عرضه سیمان در بورس کالا بود، چون ساز و کار لازم فراهم نشده بود.
فرهاد رحمانی در ادامه این برنامه افزود: موضوع قیمت گذاری سنتی در سیمان در سال‌های پیش بوده و از چند سال گذشته هم از سبد حمایتی خارج می‌شود و به گونه‌ای بر اساس صورت‌های مالی واحدهای سیمان و توسط سازمان حمایت از تولید کننده و مصرف کننده نظارت می‌شود تا قیمت بیش از اندازه افزایش پیدا نکند.
وی ادامه داد: بنابر اصرار واحدهای سیمانی مبنی بر عرضه سیمان در بورس کالا و با توجه به مخالفت وزارت صمت این اتفاق افتاد.
رحمانی با اشاره به اینکه دلیل مخالف صمت، نبود ساز و کار لازم در عرضه سیمان در بورس کالا بود گفت: هنوز هم معتقدیم این ساز و کار وجود ندارد و باید ساماندهی شود.
وی افزود: به دلیل ماهیت سیمان هنوز قیمت گذاری سنتی سیمان وجود دارد و یکباره نمی‌توان همه ظرفیت را در بورس کالا عرضه کرد.
وی با بیان اینکه قیمت گذاری دستوری نداریم ادامه داد: الآن واحدهای سیمانی مجاز هستند که قیمت سیمان را تعیین کنند، اما سازمان نظارت بر اساس ساز و کار خود ورود می‌کند که اگر قیمت از یک درصدی بالاتر باشد به تعزیرات معرفی می‌کند و واحدهای سیمان به دلیل اینکه نمی‌خواهند تعزیراتی شوند سعی می‌کنند به یک توافقی با سازمان حمایت برسند.
رحمانی گفت: با بررسی واحدهای سیمان در بورس کالا متوجه می‌شویم که تمام شرکت‌ها در دوره مشابه سال قبل صد درصد سودآوری داشتند.
مطالب مرتبط:
تعداد شرکت های سیمانی در بورس کالا
معاون عملیات و نظارت بورس کالا گفت: در حال حاضر 44 شرکت سیمانی در بورس کالا پذیرش شدند که این تعداد 70 درصد ظرفیت تولید سیمان کشور را در اختیار دارند.
سیدجواد جهرمی معاون عملیات و نظارت بورس کالا درباره دوگانگی قیمت سیمان و لطمه‌ای که به بازار وارد می‌کند افزود: موضوع سیمان و ورود آن به بورس به پیگیری‌های ریاست سازمان بورس برمی گردد، چون از زمان ورود ایشان کالا‌هایی که مشمول قیمت گذاری دستوری بودند و سهام آن کالا‌ها در بورس و فرابورس عرضه می‌شد جزو اولویت‌ها قرار دارند تا کالاهایشان از شمول قیمت گذاری خارج شوند.
وی افزود: عرضه سیمان در بورس در سال‌های قبل هم پیگیری شده بود که نتیجه‌ای نداشت، چون مقاومتی از طرف ذینفعان و برخی از شرکت‌ها وجود داشت، ولی این بار تلاش شد که با هلدینگ‌ها به نتیجه برسید تا هلدینگ‌های بزرگ سیمانی وارد شوند؛ که 16 تا 17 شرکت برای مجموعه شستا بودند که ابتدا پذیرش شدند.
جهرمی گفت: اگر قرار بود صبر کنیم تا 30 درصد باقیمانده شرکت‌ها هم برای ورود به بورس کالا راضی کنیم هیچ وقت این بازار شکل نمی‌گرفت، چون منافع به اندازه‌ای هست که نخواهند وارد بورس شوند به همین دلیل گام به گام پیش رفتیم و توافق شد مابقی شرکت‌ها طی هفته‌های آینده پذیرش شوند، ولی وزارت صمت در این زمینه همراهی نکرده، چون بخشی از وزارت صمت مخالف و بخشی دیگر موافق عرضه سیمان در بورس هستند.
وی افزود: بازار سیمان شبیه بازار میل گرد است، چون در این بازار هم تاجر، مصرف کننده نهایی و پروژه وجود دارد و دولت و شهرداری‌ها خرید می‌کنند و اگر رانتی در قیمت‌ها وجود نداشته باشد قطعاً هیچ گونه نگرانی از خرید همگان وجود نخواهد داشت.
وی افزود: در حال حاضر بالای 3 هزار نفر کد برای خرید سیمان دریافت کردند و هزار و 400 نفر خرید کرده اند و با موافقت سازمان بورس هر فردی که کد بورسی دارد می‌تواند سیمان خریداری کند که از هفته‌های آینده اعلام خواهد شد تا مشتریان برای خرید سیمان مشکل نداشته باشند.
وی ادامه داد: ما سامانه جامع انبار‌ها داریم و بعد موضوع رصد‌ها را داریم که این‌ها باید در سامانه جامع تجارت و سامانه جامع انبار رصد شود تا فردی که خرید انجام داده کالا را به کجا برده است؟ باید دیتا وجود داشته باشد که فردی که سیمان خریداری کرده در نهایت زنجیره چه اتفاقی برای کالا افتاده است.
جهرمی گفت: سهامداران سیمانی به خاطر این قیمت گذاری متضرر می‌شوند و مشکل ما با وزارت صمت این است که تصمیم گیرنده در وزارتخانه مشخص نیست و در معاونت معدنی طی یکسال گذشته چند معاون تغییر کرده و فردی تصمیم نمی‌گیرد.
کمترین میزان عرضه سیمان در بورس
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان صنعت سیمان گفت:کف عرضه سیمان در بورس کالا 10 تن است بنابراین مصرف کننده ها در هر نقطه ای از ایران از طریق بورس کالا می توانند خرید کنند.
رضا جمارانیان درباره اختلاف قیمت سیمان در درب کارخانه و کف بازار گفت: این اختلاف قیمت به جیب واسطه ها می رود و ما به عنوان تولید کننده موظف بودیم سیمان را به قیمت دستوری بفروشیم ولی عوامل توزیع و واسطه ها موجب شد تا سیمان زمانی که به مصرف کننده نهایی برسد به پاکتی 60 هزارتومان افزایش پیدا کند که این اتفاق در زمستان 99 افتاد و مسئول آن تولید کننده نیست.
وی افزود: هر کجا قانون خاصی وضع می کنیم فقط موجب رانت و فساد می شود.
جمارانیان ادامه داد: سالی یکبار صنعت سیمان موظف بود در وزارت صمت و سازمان حمایت در موضوع قیمت سیمان توافق کند که در سال 95 و 96 درصد افزایش قیمت سیمان صفر بوده است.
رئیس انجمن صنفی تولید کنندگان صنعت سیمان گفت: اگر بخواهیم یک واحد تولیدی سیمان ایجاد کنیم به هیچ وجه نرخ بازگشت سرمایه ندارد چون در این چند ساله سیمان توسعه داده نشده است و همچنین کارخانه های سیمان با این قیمت، هیچکدام نوسازی و بهسازی نشده اند و اگر تا دو سال دیگر قیمت سیمان با این روند بماند بیشتر کارخانه های سیمان از مدار تولید خارج می شوند.
وی افزود: بیشتر کارگزاری های بزرگ در کوچکترین شهرستان های کشور شعبه دارند و افراد می توانند کد بورسی کالا را از کارگزاری دریافت کنند ؛کف عرضه سیمان 10 تن است بنابراین مصرف کننده ها در هر نقطه ای از ایران از طریق بورس کالا می توانند خرید کنند.
جمارانیان ادامه داد: با سامانه هایی که وجود دارد میزان عرضه و ظرفیت تولیدی هر شرکت در بورس کالا مشخص است بنابراین پیداست که آیا به میزان ظرفیت کارخانه عرضه شده یا خیر.
وی گفت: سیمان کالای حجیمی است و قیمت آن در مقایسه با قیمت حمل بسیار پایین است و نکته ای که در عرضه های بورس گذاشتیم این است که مشتری وقتی خرید می کند هفت روز فرصت دارد کالا را از کارخانه سیمان تحویل بگیرد و اگر طی این هفت روز تحویل نگرفت روزی نیم درصد ارزش کالا جریمه می شود که با این شرایط واسطه نمی تواند سیمان را بخرد و در کارخانه سیمان از انبار رایگان استفاده کند و منتظر افزایش قیمت برای عرضه به بازار باشد و فقط موجب می شود مصرف کننده ای که ظرف یک هفته نیاز به کالا دارد خریداری کند.
رئیس انجمن صنفی تولید کنندگان صنعت سیمان افزود: در کل کشور 30 نفر واسطه در این عرصه وجود دارد که بیش از 15 سال است که این تعداد بازار را در دست دارند که مصرف کننده و تولید کننده را نابود کردند.
وی گفت: قبل از قطع برق رقابت خیلی جزئی بود چون عرضه بیش از تقاضا بود و از لحظه ای که برق کارخانجات به صورت مستمر وصل شود و تولید سیمان شروع شود حداکثر فاصله بین دو الی سه هفته زمان می برد تا قیمت تعادل پیدا کند و به قیمت های قبلی باز گردد.
جمارانیان ادامه داد: در تاریخ های 9 تیر، 11 خرداد و 13 تیر نامه هایی به وزارت صمت و وزارت نیرو مبنی بر هشدار قطعی برق دادیم که حداقل 70 درصد دیماند باشد تا تولید مستمر بماند.
وی گفت: توزیع سیمان در بخش سنتی اشتباه است چون بر اساس درخواست ما باید صددرصد تولید سیمان در بورس کالا عرضه شود تا دو بازار پیش نیاید.
محمد لهونی مدیر عامل شرکت تعاونی مصالح فروشان در ادامه برنامه گفتگوی ویژه خبری در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: جهش قیمتی که در هفته اخیر اتفاق افتاد اجتناب ناپذیر بود چون تولید و عرضه به بازار افت بسیار شدیدی داشت.
وی با اشاره به اینکه قیمت سیمان قبل از قطع برق هیچ وقت به 60 هزار تومان نرسید افزود: بیشترین قیمت در زمستان 99 بوده که به دلیل قطع برق و گاز کارخانه ها بوده است.
لهونی ادامه داد: قبل از عرضه سیمان در بورس، قیمت خرده فروشی سیمان در بازار تهران بین 30 تا 40 هزار تومان بود.
مدیر عامل شرکت تعاونی مصالح فروشان گفت: با قطع برق حجم قابل توجهی از تولید کاهش پیدا می کند و تولید به بازار تزریق نمی شود که موجب کمبود در بازار می شود ولی کمبود کالا در بازار موجب افزایش قیمت نیست بلکه سودجویی واسطه ها باعث این افزایش قیمت شده است.
وی افزود: مصرف سیمان در تهران 850 هزار تن در ماه است ولی آنچه که به تعاونی مصالح فروشان تهران در اردیبهشت امسال اختصاص داده شده حدود 42 هزار تن بوده است یعنی فقط 40 هزار تن با قیمت مصوب از کارخانه به صنف مصالح فروشان داده شده است.
لهونی درباره افزایش قیمت سیمان در بورس کالا و بازار گفت: تفکیک این دو بازار بعد از عرضه در بورس کار راحتی نیست چون آنچه که در بازار عرضه می شود حتی از جانب مصالح فروشان صرفاً آن چیزی نیست که از کارخانه ها به صورت مستقیم دریافت می کنند و ما به عنوان شرکت تعاونی مصالح فروشان از بورس طی این چهار تا پنج هفته اخیر خرید کرده ایم.
رحمانی با بیان اینکه وزارت صمت مخالف ورود سیمان به بورس کالا است گفت: تا زمانی که ساز و کار آن نهایی نشود مخالف این عرضه هستیم.
وی افزود: مشکل در افرادی است که با کد بورسی خرید سیمان را انجام می دهند و رصد نمی شوند.
رحمانی ادامه داد: چرا با این عجله سیمان در بورس کالا عرضه شد بلکه باید اول ساز و کار را تعریف می کردیم بعد سیمان را در بورس کالا عرضه می کردیم.
وی گفت: با مصوبه جدید دولت برق به 50 درصد دیماند رسید که کارخانه های سیمان از 12 تا 8 شب بتوانند فعالیت کنند که این شرایط هم بی فایده است و در حال رایزنی با وزارت نیرو برای رسیدن به 70 درصد دیماند و 24 ساعته هستیم.
رحمانی افزود: در حال حاضر تفاهم نامه ای با انجمن سیمان بررسی می شود که در این تفاهم نامه بحث توزیع سیمان در بخش سنتی بررسی می شود که بتوانیم این توزیع را انجام دهیم.
آنچه دیگران می خوانند:
گزارش از علی اکبر رضایی
