هُرمُز جزیره‌ای بیضی‌شکل و گنبدی نمکی در خلیج فارس و در ۸ کیلومتری بندرعباس است. این جزیره را به علت موقعیت جغرافیایی آن و مجاورت با تنگه هرمز، کلید خلیج فارس می‌دانند. همین موقعیت است که آن را در طول تاریخ، از نظر راهبردی و بازرگانی از اهمیت خاصی برخوردار ساخته‌است.
دره رنگین کمان هرمز
دره رنگین کمان در جزیره هرمز قرار دارد و یکی از شگفتی‌های زمین‌شناسی و از جمله عجایب خلقت محسوب میشود. تماشای رنگین کمان در آسمان چندان خلاف باور و عادت نیست؛ اما وجود رنگین‌کمانی زیبا روی زمین و در دل کوهها، فراتر از باور و تجربیات روزمره است. چنین چشم‌اندازی با پس‌زمینه خلیج نیلگون فارس و آسمان آبی هرمز، هر بیننده‌ای را مسحور خود می‌کند.
علت نامگذاری دره رنگین کمان
جزیره هرمز از طبقات رسوبی و آتشفشانی تشکیل شده است که شامل کانیهای مختلف و از همه مهم‌تر نمک میشود. این رسوبات بر اساس ترکیب و فرمول شیمیایی خود، به رنگی خاص خودنمایی می‌کنند. طبیعتا این موضوع برای دره رنگین‌کمان نیز صدق می‌کند و کوهها و دشت‌‌های آن از املاح معدنی و کانیهای مختلف ساخته شدهاند.
علت نامگذاری دره رنگین کمان، کوه‌های اطراف دره است که به انواع رنگ‌ها از جمله زرد، سفید، قرمز، نارنجی، قهوه‌ای و حتی سبز و طلایی وجود دارند. رنگهای زرد، سرخ، نقره‌ای و سیاه ناشی از ترکیبات رسوبی و اکسید آهن هستند. ترکیبات آتشفشانی موجود در دره رنگین کمان نیز باعث ایجاد رنگهای سفید، آبی، صورتی و خاکستری شده است.
جالب اینکه در این دره، سه سنگ فلزی به نام‌های مگنتیت، هماتیت و اولیژیست وجود دارد که دارای اکسید آهن هستند. همچنین سنگ فلزی طلایی رنگی به نام پیریت حاوی سولفید آهن نیز در این دره یافت میشود که به چشم شیطان معروف است.
یکی از شگفتی‌ها و جاذبه‌های دره رنگین کمان، سنگ بسیار بزرگی است که مشابه دو دست رو به آسمان است و هنگام بارش باران، آب از بین دو دست وارد گودال زیر سنگ میشود و تا مدت‌ها در آنجا باقی می‌ماند.
از نکات جالب توجه و جذاب در مورد دره این است که خاک رنگارنگ آن کاربردهای مختلفی دارد. به‌عنوان مثال، می‌توان از آن برای تهیه ادویه یا حتی مصارف دارویی یا در صنعت رنگ و نقاشی استفاده کرد.
قلعه پرتغالی ها
قلعه‌های پرتغالی‌ها تقریباً در بیشتر مناطق حاشیه خلیج فارس وجود دارد، در بندر قشم، کنگ، در عمان، در رأس الخیمه، در قشم، در جزیره هرمز، وجاهای دیگر. این قلعه‌ها با پلان چهار ضلعی نامنظم، دارای دیوارهای به قطر حدود ۳/۵ متر و برج‌هایی به ارتفاع حدود ۱۲ متر در چهار گوشه قلعه‌است. قلعه پرتغالی‌های قشم شامل انبارهای جنگ‌افزار، آب انبار بزرگ، اتاق‌های سرباز خانه، زندان، کلیسا، مقر فرماندهی، تالار است. کلیسای بعضی از این قلعه‌ها، دارای دو ردیف ستون‌های سنگی دایره‌ای شکل با قوس‌های زیبایی از سنگ‌های مرجانی تراش خورده‌است. قلعه‌های پرتغالی‌ها یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان است.
تونل زیرزمینی قلعه پرتغالی‌های قشم
در آبان ۱۳۸۷ در پی حفاری‌های شرکت برق در محدوده ۵۰۰ متری قلعه پرتغالی‌ها، تونل قدیمی متصل به قلعه پرتغالی‌های قشم کشف شد. این تونل راه فرار فرماندهان و نیروهای نظامی پرتغالی و همچنین مکان نگهداری مهمات نظامی آنان بوده است. تونل زیرزمینی قلعه پرتغالی‌های قشم تا محدوده میدان سعدی شهر قشم به طول حدود سه کیلومتر ادامه دارد. گفته میشود تونل مذکور بر اساس برخی روایات، از قلعه پرتغالی‌ها در شهر قشم تا غارهای خربس (در ۱۵ کیلومتری جنوب شهر قشم) ادامه دارد.
مطالب مرتبط:
الهه نمک در هرمز
غار الهه نمک در جزیره هرمز قرار دارد. این جزیره تاریخی به کوه‌های نمکی، صخره‌های زیبا و خاک سرخ خود شهره است. جزیره هرمز با ۷۲ کانی مختلف و رنگارنگ به سرزمینی خاص تبدیل شده که بهشت زمین‌شناسان و طبیعت‌گردان است و پتانسیل‌های بی‌شمار گردشگری دارد. سفر به جزیره هرمز می‌تواند یکی از خاص‌ترین تجربه‌های هر انسان باشد؛ گرچه به‌دلیل عدم اطلاع از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی و زمین شناسی آن، کمتر مورد توجه گردشگران قرار گرفته است.
اگرچه خاک سرخ جزیره هرمز معروف است، به آن لقب گنبد نمکی داده‌اند؛ زیرا این منطقه اشباع از نمک است. همین مسئله سبب تشکیل توده‌های نمکی بزرگ و کوچک طبیعی و جاذبه‌های منحصربه‌فرد در جزیره هرمز شده است.
آب‌های جزیره هرمز به‌قدری اشباع از نمک هستند که اگر دست را در آن فرو ببرید بعد از مدتی لایه‌ای از نمک روی آن شکل می‌گیرد و دلیل این مسئله، پیدایش این جزیره روی گنبد نمکی است. گفته میشود نمک موجود در جزیره هرمز و کوه الهه نمک به هیچ عنوان برای انسان ضرر ندارد؛ بلکه حضور در این منطقه به‌دلیل وجود نمک که خاصیت گندزدایی و دور گردن انرژی‌های منفی را دارد، بسیار آرامش‌بخش خواهد بود.
کوه و غار الهه نمک ازجاذبه‌های معروف جزیره هرمز هستند و گردشگران را به این منطقه جذب می‌کنند. کوه الهه نمک در واقع یک بلور نمکی بزرگ است. این کوه و غار دورن آن، طی سالیان زیاد در اثر فعالیت‌های زمین‌شناسی و فرسایش آبی و بادی شکل گرفته‌اند. کوه الهه نمک برخلاف دیگر کوهها صدا را منعکس نمی‌کند و سکوت آرامش‌بخشی به فضا می‌بخشد.
یر کوه الهه نمک، آبی با رنگ نارنجی جریان دارد. صدای این حرکت و پویایی، فضا را دلنشین‌تر می‌کند. جریان این آب به کمک پدیده‌های طبیعی دیگر، طی سال‌های زیاد سبب ظهور غار الهه نمک یا غار فیروزه‌ای در دل کوه الهه نمک شدهاند.
در نزدیکی غار الهه نمکی، زمین پوشیده از برف به نظر می‌رسد؛ اما با کمی دقت می‌توان فهمید چیزی که برف به نظر می‌آید در واقع نمک است. قدم زدن روی این بلورهای نمکی صدای جالبی ایجاد می‌کند. نزدیک غار، حوضچه‌های آب نمک بیشتری وجود دارند. سطح هرکدام از این حوضچه‌ها گلوله‌های نمکی به هم چسبیده و لایه‌ای محکم ایجاد کرده‌اند؛ طوری که می‌توان روی آن‌ها راه رفت.
ساحل سرخ هرمز
ساحل سرخ جزیره هرمز، که یکی از عجایب خلیج فارس است، تنها ساحل خوراکی ایران محسوب میشود. ساحل سرخ ایران در سواحل آب های نیلگون خلیج فارس، در جزیره هرمز، واقع شده است.گرچه ساحل زیبای جزیره هرمز که به ساحل سرخ شهرت دارد، بین ایرانیان کمتر شناخته شده است. اما در دنیا شهرت جهانی دارد. علاوه بر گردشگران داخلی، هر ساله پذیرای گردشگران خارجی نیز میباشد.
رنگ ساحل جزیره هرمز
دلیل رنگ سرخ جزیره هرمز وجود خاک هایی به رنگهای مختلف به خصوص رنگ سرخ است که دارای مواد معدنی بوده و در نتیجه یک ترکیب شیمیایی میباشد. سرخی ساحل هرمز عنصر اکسید آهن بوده که در 70 درصد خاک جزیره هرمز وجود دارد. خاک سرخ ساحل جزیره هرمز دارای ارزش اقتصادی بسیار بالایی میباشد. جزیره هرمز یکی از معادن بزرگ خاک سرخ جهان محسوب میشود. در گذشته نه چندان دور از خاک سرخ جزیره هرمز در صنایع مختلف لوازم آرایشی، کاغذ، پلاستیک، ضدزنگ، پودرهای میکرونیزه صنعتی، سیمان، کاشی، سفالگری، رنگ سازی، شیشه گری و سرامیک سازی مورد استفاده قرار می گرفت. پس شاهد صادرات خاک سرخ جزیره هرمز بودیم. خوشبختانه در حال حاضر صادرات خاک جزیره هرمز محدود شده است. تا از تمام شدن و ازبین رفتن این خاک زیبا و منحصر به فرد جلوگیری به عمل آید.
جالب است بدانید رنگ های جزیره هرمز به دلیل عناصر موجود در آن است. از شگفتی جزیره هرمز این است که تنها رنگ ساحلی که شما خواهید دید رنگ سرخ نیست. دیگر رنگ های خاک جزیره هرمز همچون خاک سفید، خاک نقره ای و خاک طلایی در این جزیره خواهید دید.
کوه برفی یا نمکی جزیره هرمز
بلورهای سفید نمک بار دیگر در کنار هم جاذبه‌ی زمین شناختی و طبیعی جدیدی را در این جزیره تشکیل دادند.کوه نمک یا کوه سفید نیز پدیده نمکی زیبایی است که در هرمز و نزدیک به ساحل، تک و تنها با رنگ برفی‌اش، قد علم کرده است. تفاوت این کوه با دیگر کوه‌های جزیره بسیار بارز و واضح است. کوه نمکی هرمز را به عنوان یک جاذبه نمکین و متمایز از دیگر کوه‌های هرمز می‌شناسند. جزیره هرمز، جزیره خاک‌های رنگی است. متمایز بودن کوه نمکی، به دلیل بی رنگ و سفید بودن آن است. رنگی بودن خاک کوه‌های اطراف، باعث شده است این کوه سفید رنگ به خوبی نمایان و واضح دیده شود. سفید بودن کوه برفی هرمز دلیل روشنی دارد. بیشتر خاک جزیره هرمز نمکی و شور است. به دلیل سنگ‌ها و بلورهای نمکی بزرگ و سفید که در این کوه متراکم شدهاند، رنگ این کوه را سفید کرده‌اند.
بارش برف در جزیره بسیار گرم هرمز کمی بعید است. اما وجود این کوه زیبای سفید رنگ، شگفتی‌های بی‌اندازه این جزیره سراسر عجایب را تکمیل کرده است. کوه برفی هرمز منظره زیبایی را در اطراف خود ایجاد کرده و باعث جذب شدن چشمان زیادی به سمت خود میشود. نحوه شکل گیری و کنار هم قرار گرفتن نمک‌های سنگی کوه نمکی هرمز از نزدیک نیز بسیار جالب است. منظره سفید رنگ کوه نمک هم از نزدیک و هم از دور زیبا و چشم نواز میباشد.
آنچه دیگران میخوانند:
گردآورنده: زهره شعبانی
