تیتربرتر: شهر همدان که در گویش هِمِدان نامیده می شود در گذشته با اسامی مختلفی مثل اَمدانه، هگمتانه، اکباتان، آمدانه، آنادانا و … نامیده می شده است و نام همدان ظاهرا برگرفته از آمدانه یا آمادای به معنی محل تجمع و سکونت مادها می باشد.
بدون شک همدان یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران و جهان به شمار می‌رود چرا که پایتخت مادها بوده است. نام آشنای هگمتانه نیز از همان زمان بر این شهر برجای مانده است. به دلیل همین تاریخ کهن و همچنین موقعیت جغرافیایی ویژه آن، جاذبه های گردشگری همدان بسیار زیاد است. دور از انتظار نخواهد بود که اگر بگوییم تعدادی بالای دیدنی‌های همدان آن را به پنجمین شهر گردشگری و فرهنگی ایران تبدیل کرده است.
شهرشناسی
شهر همدان دارای آب و هوای کوهستانی است و در فصل های زمستان و پاییز آب و هوای سردی دارد. برای سفر به این شهر تاریخی بهتر است در دو فصل بهار و تابستان اقدام کنید تا آب و هوای معتدل و بی نظیری را تجربه کنید. با انتخاب این فصل ها برای سفر دشت ها و باغ های همدان را در بهترین حالت ممکن بازدید خواهید کرد. با توجه به کوهستانی بودن این شهر به یاد داشته باشید که همراه خود چند دست لباس گرم داشته باشید تا در هوای کوهستانی و بهاری همدان احساس سرما نکنید.
همدان شهری با تنوع غذایی زیادی است که روش پخت بعضی غذاها مختص همدان است، مطمئنا از خوردن غذاهای محلی شهر همدان سیر نخواهید شد. اگر به آش و آبگوشت علاقه دارید، آدرس را درست انتخاب کرده اید، زیرا شهر همدان دارای انواع آش و آبگوشت است که به دلیل سردسیر بودن منطقه رواج زیادی دارند، حتی برخی از غذاهای مشهور این شهر مانند آبگوشت بزباش، آبگوشت کلم قمری، آش کاچی، سرداشی و آبگوشت یخنی به ثبت ملی رسیده اند.
جاذبه های گردشگری
جاهای دیدنی همدان بی‌شمار هستند. همدان زیبا از آن شهرهای قدیمی است که سنت و مدرنیته در آن باهم ترکیب شده و همین جذابیت، دیدنی‌هایش را چندین برابر زیبا می‌کند.
مجموعه گنجنامه
یکی از جاذبه های گردشگری همدان که اکثر گردشگران را به سوی خود می‌خواند، مجموعه گنجنامه است. این مجموعه، همان طور که از نامش پیداست، گنجی آشکار برای مسافران و حتی اهالی خود همدان محسوب می‌شود. اینجا آبشار، تله کابین، کتیبه‌های باستانی، غار آکواریوم و بسیاری خدمات و امکانات عالی برای پذیرایی از مهمانان وجود دارد که یکی از دیگری جذاب‌تر هستند.
پیست اسکی تاریک دره
زیبایی‌های همدان به روزهای گرمش خلاصه نمی‌شود. اینجا کوهستان‌های وسیعی دارد و گاهی بارش برف تا حدی است که می‌توان به‌راحتی روی آن به بازی پرداخت.
پیست اسکی تاریک دره هم یکی از پیست های اسکی ایران و یکی از جاذبه های گردشگری زمستانی همدان است که هر ساله هوادارن خودش را به چالش می‌کشد. اینجا اقامتگاه، پناهگاه، رستوران، مدرسه اسکی و سایر امکانات مربوط به یک اسکی حرفه‌ای را دارد. تله سیژ مجموعه هم به سیستم برق اضطراری وصل است تا هیچ مسافری را بین راه جا نگذارد.
تپه هگمتانه
نام تمدن ایرانی با تپه هگمتاه گره خورده است. آنان که دستی در باستان‌شناسی دارند می‌دانند که در قرن ۱۷ قبل از میلاد مسیح، مردمانی از قوم ماد در این منطقه فرمانروایی می‌کردند. از این بخش آثار بسیار نفیس از تمدن آریایی کشف شده است. آثار کشف‌شدن نشان می‌دهد که انسان‌های آن روزگار به علوم و فنون بسیاری مسلط بوده‌اند.
اهمیت تپه هگمتانه از آن جهت است که به همه جهان ثابت کند، مردم ایران، مردمانی اصیل و متمدن بوده‌اند. این تپه در سال ۱۳۱۰ به ثبت ملی رسید و زمین‌هایی که در اطرافش به تملک شخصی درآمده بودند، به مجموعه اضافه شد. برای دیدن شهر تاریخی هگمتانه می‌توانید به خیابان اکباتان بروید. این مجموعه روی تپه‌ای عظیم قرار دارد.
آرامگاه باباطاهر عریان
آرامگاه باباطاهر عریان در شهر همدان، یکی دیگر از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی همدان است که بازدیدکنندگان بسیاری دارد. اکثر ایرانیان با اشعار باباطاهر آشنا هستند و برایشان جذاب است که در سفر به همدان، سری هم به آرامگاهش بزنند. البته در این آرامگاه، شاعران و ادیبان دیگری مثل محمدبن‌عبدالعزیز، ابوالفتح اسعد، مفتون همدانی و میرزا علی نقی کوثر نیز دفن شده‌اند. هر چند بنای این آرامگاه در سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۹ بازسازی شد؛ اما معماری‌اش برگرفته از سبک معماری قرون هفتم و هشتم است و به همین دلیل جذابیت خاصی دارد.
آرامگاه ابوعلی سینا
یکی دیگر از معروف ترین جاذبه های گردشگری همدان آرامگاه طبیب و فیلسوف مشهور ایرانی یعنی شیخ الرئیس بوعلی سینا است که به نماد و سمبل شهر همدان تبدیل شده است. آرامگاه ابوعلی سینا در مرکز شهر همدان و در وسطِ میدانی به همین نام قرار گرفته و مسافران در مسیر بازدید از جاذبه های دیگر می توانند از این آرامگاه زیبا و سرسبز هم دیدن کنند.
شیر سنگی همدان
عاشقان تاریخ و باستان‌شناسی، همدان را به عنوان بهشت گمشده‌ی می‌شناسند که روح همیشه کنجکاوآن‌ها را سیراب می‌کند. یکی از اماکن تاریخی همدان که حتماً باید به آن سری بزنید، مجسمه شیرسنگی است.
این مجسمه که راز و رمزهایی را از دید عموم پنهان کرده از دوران مادها ب جای مانده البته مورخانی هستند که الگوهای تراش‌کاری این مجسمه را به دوران اشکانیان نسبت می‌دهند.دور نشویم از راز و رمز این مجسمه. جالب است بدانید در روزگارانی دور این شیر خفته را به عنوان طلسمی برای رهایی از درد، رنج و فلاکت می‌دانستند و عده‌ای نیز این شیر را گره‌گشای بختشان می‌دیدند و آن‌قدر بر بینی این شیر خفته بوسه زندند که بینی صاف شد!
داستان‌های دیگر نیز درباره این شیر سنگی وجود دارد که با بیان آن‌ها هوش از سرتان می‌برد و این مقاله کفاف نوشتن نمی‌دهد.
آدرس شیرسنگی همدان: اکثر جاهای دیدنی همدان و ۱۰۰ البته معروف، در دل یک میدان واقع شدند. شیرسنگی نیز در میدانی به همین نام قرار دارد.
کاروانسرای تاج آباد
کاروانسرای تاج اباد در روستای تاج آباد و در شهرستان بهار و در نزدیکی جاده همدان کرمانشاه قرار گرفته است. این کارواسرا در واقع از جاهای دیدنی همدان و کرمانشاه به حساب می‌آید. کارونسرای تاج آباد بر خلاف سایر کراونسراهای ایران، پلانی مدور دارد که اتاق‌ها دور تا دور حیاط قرار گرفته‌اند. این کارونسرا به دستور بانو جهان قاجار، از نوادگان فتحعلی شاه، ساخته شد.
غار علیصدر
نام همدان که شنیده می‌شود، دو جاذبه دیدنی در ذهن تداعی پیدا می‌کند. یکی از این جاذبه‌ها غار علیصدر است.غار علیصدر یکی از جاهای دیدنی همدان است که اگر ترس از فضای بسته ندارید، حتما در سفر به همدان باید سری به آن بزنید.این غار زیبا به عنوان بزرگ‌ترین غار آبی دنیا شناخته می‌شود و میزبان گردشگران فراوانی است که از آن سر دنیا توشه برمی‌دارند برای دیدنش به ایران سفر می‌کنند.
بیشتربخوانید:
داستان نام‌گذاری این غار نیز جالب است. اهالی روستا غار در زمان‌های دور از این علیصدر به عنوان سد استفاده می‌کردند و نمی‌دانیم از کی اما در شناسنامه‌هایشان با اسم غار و علی و سد شد و از سال ۱۳۵۰ نام علیصدر بر این غار زیبا ماند.اما قدمت این غار به روزگارهای قبل‌تر از این روستا بازمی‌گردد و باستان‌شناسان سنگ‌هایی در آن‌جا یافته‌اند که از دوران ژوراسیک به‌جامانده است.اگر به سراغ این غار می‌روید، حتما با خود البسه گرم ببرید زیرا در چله تابستان و درست زمانی که گرما بی‌داد می‌کند؛ غار سرد و بسیار خشک است.
آدرس غار علیصدر: برای دیدن غار علیصدر، ۷۵ کیلومتری را از همدان به سمت غرب بروید.
دوزخ دره
دوزخ دره یکی از دره‌های کوهستان الوند است که در ۸ کیاومتری غرب همدان قرار گرفته است. دوزخ دره، منطقه طبیعی وسیعی است که ۵ دهکده را در خود جای داده است.
این منطقه طبیعتی بکر و زیبا دارد که یک گردش پرنشاط برایتان فراهم می‌کند. از تفریحاتی که در این منطقه انجام می‌شود، می‌توان به اسکی و کوهنوردی اشاره کرد. بیشه‌زارها و کوهستان‌های اطراف نیز هم آب و هوا و هم زیبایی این منطقه را دوچندان کرده است.
حمام تاریخی قلعه
حمام قلعه حمامی قدیمی است که به سبک معماری ایرانی اسلامی ساخته شده است. این حمام که تا چندین سال پیش هنوز استفاده می شد اکنون به موزه و بخشی از آن به رستوران سنتی تبدیل شده و در مرکز شهر همدان و در یکی از محله های قدیمی به نام قاشق تراشان قرار گرفته است.
