به گزارش تیتربرتر؛ گرچه روند گرم شدن زمستان در چند سال اخیر شدت پیدا کرده، اما این موضوع در زمستان امسال بیشتر به چشم آمده و آن طور که کارشناسان این حوزه گفتهاند بهمن امسال یک رکورد منفی عجیبی هم در این باره از خود به جا گذاشته و یکی از روزهای این ماه به عنوان گرمترین روز زمستان ۳۰ سال اخیر بوده است.
اما گرمشدن زمستانها چه دلایلی دارد و مهمتر این که چه پیامدی برای ما خواهد داشت؟ بر هم خوردن نظام طبیعی روند فصلها تنها برفبازی کودکانه ما را به نوستالژی بدل میکند یا در شیوه زیستی ما هم تاثیرات سوئی به جا میگذارد؟ آن چه مشخص است این که گرمای زمستان امسال یک نشانه است؛ علامتی که نشان میدهد از بین رفتن نوستالژی کودکیمان با کوتاهشدن زمستانها کمترین پیامد ممکن در فهرست عواقب این پدیده است.
آن طور که یک اقلیمشناس میگوید، فهرست این عواقب بسیار طولانیتر از دلایل پیدایی این اتفاق است. مدیر کل پیشبینی مرکز هواشناسی نیز میگوید، میزان گرمترشدن ایران طی نیمقرن گذشته، عدد درشت و هولناکی است. سریعترشدن تبخیر دریاچهها و منابع آبی، تخریب خاک و کاهش کیفیت محصولات و از بین رفتن برخی گونههای جانوری، تصویری آخرالزمانی از آن چیزی است که انتظارمان را میکشد.
پیامدهای کم بارشی و گرمای زمستان 99
زمستان امسال با برف و باران اندک در حال سپریشدن است و آن طور که حالا کارشناسان این حوزه میگویند این روند ادامه هم خواهد داشت. مهم این است که حالا با آبرفتن زمستانها چه عواقبی در پیش داریم؟ محمد موسوی، اقلیمشناس، معتقد است این افزایش دمای زمستانه پیامدهای بسیاری به همراه دارد که یکی از مهمترین آنها کمبود منابع آبی است، آن هم در کشوری مثل ایران که روی کمربند خشکسالی قرار دارد و از دیرباز با مشکل کمآبی روبهرو بودهاست.
او میگوید: «به عنوان نمونه به جز دریاچه ارومیه در حال حاضر ۲۰۰ دریاچه در سراسر دنیا به همین سرنوشت دچار شدهاند. به این مفهوم که هم دچار تبخیر شدید آب به واسطه افزایش دما شدهاند و هم در ورودی آب به دریاچه به علت بارش کم مشکل دارند. همه اینها را بگذارید کنار استفاده بیشتر از منابعی همچون آب که دلیلی بر کمبود این منبع مهم است.»
مدیر کل پیشبینی مرکز هواشناسی هم باور دارد گرمشدن دما در زمستان باعث ذوب بیشتر برف میشود و ذوب برف بیشتر به مفهوم ذخیره برفی کمتر برای فصل خشکسالی یعنی بهار و تابستان است. او به ما میگوید: «علاوه بر تشدید ذوب، خود برف هم کمتر میشود، ضمن این که بارندگی و بارشهای ما امسال تاکنون کمتر از حد نرمال بودهاست. بارش کم و دمای بالا باعث افزایش شدت تبخیر از سطح خاک میشود و خشکتر شدن سطح خاک را رقم میزند. همین عامل برای کشاورزی شرایط نامساعدی را پیش میآورد.»
پیامدی به نام از بین رفتن ذخیره برفی را در میانه گفتههای محمد موسوی، اقلیمشناس، هم میتوان یافت. او هم معتقد است با تداوم این شرایط، برف ذوبشده از حالت ذخیره منجمد خارج و دسترسی موثرمان در زمان نیاز از بین میرود.
او همچنین به پیامدهای بلندمدت این اتفاق اشاره دارد و به ما میگوید: «طبیعت در یک شرایط معمولی پیامش را به انسانها میرساند. به این مفهوم که وقتی هوا سرد میشود گیاهان و برخی گونههای جانوری به خواب میروند و با گرمشدن هوا شکوفایی گیاهان و بیداری این گونهها آغاز میشود. اما وقتی این چرخه طبیعی دچار بینظمی میشود در نظام زیستی این گونهها و گیاهان هم تاثیر مخربی میگذارد؛ چرا که این گونهها با گرمشدن به طور غریزی بیدار میشوند، اما وقتی با یک دوره موقت سرمای شدید رو به رو شوند، این نظام زیستی آسیب میبیند و بخش قابل توجهی از گیاهان را از بین میبرد. اگر هم باعث از بین رفتن کامل آنها نشود کیفیت این محصولات را کاهش میدهد.»
محمد موسوی هم معتقد است زمستان دیگر ماهیت خود را از دست داده است. او ادامه میدهد: «یکی از پیشفرضها در شرایط کنونی همین است که دیگر زمستان ماهیت خودش را از جهت کاهش دما از دست داده و دیگر تفکیک فصلها به معنای سابق آن مصداق ندارد. اکنون در میانه زمستان هستیم؛ در حالی که دمای هوا در هیچ ساعتی از شب به صفر درجه نرسیده. به همین دلیل است که وقتی در دی و بهمن یک سیستم ابری وارد میشود به جای این که شاهد برف باشیم شاهد بارندگی هستیم. بارندگی به جای بارش به مفهوم این است که رطوبت نمیتواند به مرحله انجماد برسد و تبدیل به برف شود.»
مطالب مرتبط:
دلیل گرم شدن زمستان ها چیست؟
اقلیم، تنها آب و هوا نیست، اما آب و هوا سنجه مناسبی برای تغییرات اقلیمی است. دلیل گرمشدن زمستانها هم همین تغییرات اقلیمی است و تنها محدود به ایران نیست. اما تغییرات اقلیمی یک ترکیب کلی است و به طور مشخص چه دلایلی باعث گرمشدن زمستان شده است؟
احد وظیفه معتقد است امسال به طور نسبی بارندگی کمتر بوده است. او به جام جم میگوید: «سیستمهای بارانزایی که از غرب حرکت میکنند و کل خاورمیانه را تحت تاثیر قرار میدهند و ایجاد بارش میکنند، در کشور ما امسال به دلایل مختلف کمتر از حد نرمال بوده است. وقتی سیستمهای بارانزا وارد نمیشوند یعنی ابری هم در آسمان ظاهر نمیشود و به تبع آن ابرناکی کمتر، تابش آفتاب بیشتری به همراه دارد. از سوی دیگر ساختار جو به گونهای بود که نفوذ هوای گرمِ عرضهای جنوبی بیشتر از حد طبیعی بوده و مجموعه این عوامل سبب شده زمستان امسال گرمتر از حد معمول باشد.»
اگر دمای ۵۰سال گذشته را رصد کنیم متوجه میشویم بر خلاف نوسانهایی در این بازه زمانی همواره حرکات در مسیر گرمترشدن پیش رفته است. بر اساس این دادهها میتوانیم عنوان کنیم در نیمقرن گذشته دمای ایران حدود دو درجه افزایش پیدا کرده است. البته که این گزاره تنها محدود به ایران نیست و کشوری مانند سوئیس هم گرمتر شدهاست و این نشان میدهد تغییر اقلیم یک موضوع جدی است. توجه داشته باشیم دو درجه گرمترشدن در مقیاسهای تخصصی آن طور که احد وظیفه میگوید: «عدد درشتی است و نباید آن را با دمای یک اتاق مقایسه کرد!»
اما گویا در اسفند ماه امسال وضیت بارش ها نسبت به دیگر ماه های زمستان بهبود خواهد یافت و بر این اساس سازمان هواشناسی با اشاره به ورود سامانه بارشی جدید به کشور نسبت به کولاک برف، آبگرفتگی معابر و وقوع بهمن در ۲۵ استان طی آخر هفته هشدار داد.
پیش بینی بارش برف و باران در 25 استان کشور
بر اساس نقشههای همدیدی و آیندهنگری سازمان هواشناسی طی 24 ساعت آینده در برخی مناطق واقع در سواحل دریای خزر، برخی مناطق کرمان و روز سه شنبه در برخی مناطق استانهای ساحلی دریای خزر بارش پراکنده پیش بینی شده است. از اواخر وقت فردا سامانه بارشی از جنوب وارد کشور شده و روز چهارشنبه در مناطق جنوب، جنوب غرب و برخی مناطق مرکزی کشور باعث رگبار،رعدوبرق و وزش باد شدید و در مناطق سردسیر و ارتفاعات باعث بارش برف میشود.
در این روز با شمالی شدن جریانات و ریزش هوای سرد در نوار شمالی کشور و دامنههای شمالی البرز در استانهای ساحلی دریای خزر بارش برف و باران شدت میگیرد و دریای خزر مواج و متلاطم خواهد بود. همچنین در اردبیل برخی مناطق شمال آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی،خراسان شمالی و خراسان رضوی بارش برف روی میدهد.
پنجشنبه در جنوب غرب، شرق و جنوب شرق، شمال غرب، غرب و سواحل دریای خزر،برخی مناطق مرکزی و دامنههای جنوبی البرز بارش پیش بینی شده است.
سازمان هواشناسی همچنین در اطلاعیهای به شرح زیر نسبت به کولاک برف، آبگرفتگی معابر وقوع بهمن در برخی استانها آخر هفته جاری هشدار داد.
جزییات فعالیت سامانه بارشی جدید از فردا
توصیف سامانه اول: فعالیت سامانه بارشی و نفوذ سامانه جدید
نوع مخاطره: بارش باران و برف، رخداد مه و کاهش دید افقی و در مناطق جنوبی بارش باران و رعد و برق، وزش باد شدید موقت و در مناطق مستعد وقوع تگرگ
چهارشنبه 99/12/6 گیلان، مازندران، گلستان، شمال خراسان رضوی، خراسان شمالی، بوشهر، فارس، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد،چهارمحال و بختیاری، غرب و ارتفاعات کرمان
پنجشنبه 99/12/7 اردبیل، گیلان، نیمه جنوبی آذربایجان غربی، جنوب آذربایجان شرقی، کردستان، زنجان، قزوین، البرز، ارتفاعات تهران، مرکزی، شرق لرستان، غرب اصفهان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، ارتفاعات خوزستان، بوشهر، فارس، کرمان، ارتفاعات و شمال هرمزگان، غرب یزد، شمال سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی
اثر مخاطره: اختلال در تردد، احتمال تاخیر یا لغو پروازها، کولاک در گردنه های برفگیر و کوهستان، احتمال آسیب به سازه های موقت و گلخانه ها، تابلوها بنرهای تبلیغاتی، وقوع صاعقه، احتمال آب گرفتگی معابر و بالاآمدن آب رودخانه ها، احتمال وقوع بهمن در مناطق مستعد
توصیه: احتیاط در سفرهای برون شهری بهویژه مناطق کوهستانی، پرهیز از سفرهای غیر ضروری، آمادگی تجهیزات برف روبی و تجهیز خودروها به امکانات ایمنی و گرمایشی، کنترل و بازگشایی آبروها، تمهیدات لازم جهت جلوگیری از خسارات ناشی از وزش باد شدید، احتیاط در فعالیتهای کوهنوردی و ترددهای کوهستانی، لغو پرواز هواپیماهای سبک و گلایدر و سایر اقدامات پیشگیرانه
توصیف سامانه دوم: وزش باد شدید تا خیلی شدید
زمان شروع: سهشنبه 99/12/5
زمان پایان: پنجشنبه 99/12/7
نوع مخاطره: وزش باد شدید تا خیلی شدید (سرعت متوسط بین 60 تا 90 کیلومتر برساعت)
منطقه اثر: البرز، تهران، مرکزی، قم، جنوب سمنان، جنوب سیستان و بلوچستان، جنوب کرمان، هرمزگان
چهارشنبه 99/12/6 : البرز، تهران، سمنان، نیمه شمالی یزد، شمال اصفهان، فارس، هرمزگان، جنوب کرمان، جنوب سیستان و بلوچستان
پنجشنبه 99/12/7 : هرمزگان، سیستان و بلوچستان، جنوب کرمان اثر مخاطره: خیزش گردوخاک، کاهش دید و کیفیت هوا و اختلال در تردد جاده ای به سبب کاهش دید، احتمال بروز خسارت به تاسیسات سبک شهری و روستایی، احتمال آسیب به سازه های موقت و گلخانه ها، تابلوها بنرهای تبلیغاتی، سقوط اجسام از ارتفاع بهویژه در کارگاههای ساختمانی، احتمال شکستن درختان فرسوده، کولاک برف در گردنه های برفگیر و کوهستان و احتمال وقوع بهمن
توصیه: محکم کردن سازههای موقت، تابلوهای تبلیغاتی، احتیاط در عبور از مجاورت ساختمان های نیمه کاره، تمهیدات لازم جهت جلوگیری از خسارات ناشی از وزش باد شدید، لغو فعالیتهای کوهنوردی و ترددهای کوهستانی، لغو پرواز هواپیماهای سبک و گلایدرها، انجام اقدامات مقتضی برای حفاظت از محصولات کشاورزی در جنوب و سایر اقدامات پیشگیرانه
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: الهام خلیلی خو